Χιλιάδες παιδιά νεκρά λόγω της οικονομικής κρίσης

Τουλάχιστον 30.000 παιδιά στις χώρες της Αφρικής πέθαναν προτού κλείσουν τον πρώτο χρόνο ζωής λόγω της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης, η οποία είχε πολύ μεγάλο αντίκτυπο στις πιο φτωχές χώρες του κόσμου, δήλωσε στη Γενεύη η Ύπατη Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Νάβι Πιλάι.

Η κρίση προκάλεσε ταυτοχρόνως "την αύξηση των υφισταμένων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων", σημείωσε επίσης, μιλώντας κατά την έναρξη της συνόδου του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

"Υπολογίζεται ότι στην Αφρική, οι (οικονομικές) κρίσεις οδήγησαν στη φτώχεια 7 ως 10 εκατομμύρια ανθρώπους", υπογράμμισε επικαλούμενη τον οικονομολόγο της Παγκόσμιας Τράπεζας Σάντα Ντεβαρατζάν. Και προσέθεσε: "Ως αποτέλεσμα της ύφεσης, 30.000 ως 50.000 παιδιά μπορεί να μην έκλεισαν το πρώτο έτος ζωής".

Όσον αφορά στα σχέδια για το μέλλον, η Ύπατη Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δήλωσε ότι το Συμβούλιο και το γραφείο της θα επικεντρωθούν σε θέματα διακρίσεων βάσει της φυλής και του φύλου, σε ζητήματα οικονομικών ανισοτήτων και ανθρωπίνων δικαιωμάτων που εντάσσονται στο πλαίσιο της μετανάστευσης και των ενόπλων συγκρούσεων.

Φόβοι για εκατοντάδες νεκρούς στο Νταρφούρ

Αυξάνονται οι φόβοι, ότι εκατοντάδες πολίτες έχουν χάσει τη ζωή τους στις συγκρούσεις που έχουν ξεσπάσει μεταξύ του στρατού του Σουδάν και των ανταρτών στην περιοχή του Νταρφούρ, όπως δήλωσε σήμερα πηγή του ΟΗΕ στο Χαρτούμ.

Εκπρόσωπος του σουδανικού στρατού αρνήθηκε ότι σημειώνονται συγκρούσεις στην ορεινή περιοχή Τζαμπέλ Μάρα και κατηγόρησε τους αντάρτες ότι επιτίθενται στους κατοίκους.

Σύμφωνα με την πηγή του ΟΗΕ, ο πιο αισιόδοξος υπολογισμός θυμάτων είναι γύρω στα 140, ενώ ο πιο απαισιόδοξος αγγίζει τα 400.

Ωστόσο, ο εκπρόσωπος του στρατού δήλωσε ότι δεν υπάρχουν συγκρούσεις ανάμεσα στον στρατό και στις δυνάμεις του κινήματος του Αμπντέλ Ουαχίντ.

Ο Αμπντέλ Ουαχίντ Μοχάμεντ αλ-Νουρ είναι ηγέτης πτέρυγας του Απελευθερωτικού Στρατού του Σουδάν.

Ανέστειλε τις εργασίες του το WFP στη νότια Σομαλία

Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP) ανέστειλε τις εργασίες του στο μεγαλύτερο τμήμα της νότιας Σομαλίας εξαιτίας απειλών σε βάρος του προσωπικού του και των απαράδεκτων αιτημάτων των ανταρτών αλ Σαμπάαμπ που ελέγχουν την περιοχή, ανακοίνωσε εκπρόσωπος του WFP.

«Οι απαράδεκτοι όροι και τα αιτήματα από τις ένοπλες ομάδες έχουν δημιουργήσει προβλήματα στις προσπάθειες που καταβάλλει το WFP να προσεγγίσει τα περισσότερο ευπαθή άτομα στην νότια Σομαλία. Παρά την αναστολή των εργασιών, το WFP παραμένει ενεργό στο μεγαλύτερο τμήμα της κεντρικής και βόρειας Σομαλίας, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας Μογκαντίσου», ανέφερε προς το πρακτορείο Ρόιτερ ο εκπρόσωπος Πήτερ Σμέρντον.

Πρόσθεσε, όμως,ότι είναι ουσιαστικά αδύνατο να φθάσει βοήθεια σε περίπου ένα εκατομμύριο γυναίκες, παιδιά και άλλες ευπαθείς ομάδες πληθυσμού.

Περίπου τα τρία τέταρτα από τα 3,76 εκατομμύρια Σομαλούς που έχουν ανάγκη από βοήθεια βρίσκονται συγκεντρωμένοι στη κεντρική και νότια Σομαλία. Οι περισσότερες από τις περιοχές αυτές ελέγχονται από την ανταρτική οργάνωση αλ Σαμπάαμπ, που η Ουάσιγκτον θεωρεί ότι είναι παρακλάδι της Αλ Κάϊντα στην Σομαλία.

Από τις συγκρούσεις στη Σομαλία έχουν χάσει την ζωή τους περίπου 19.000 άμαχοι από την αρχή του 2007 ενώ περίπου 1,5 εκατομμύριο αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους. Εν μέσω του χάους που επικρατεί, δυτικές υπηρεσίες ασφαλείας υποστηρίζουν ότι έχει γίνει η αφρικανική χώρα καταφύγιο για ενόπλους ισλαμιστές που καταστρώνουν επιθέσεις τόσο στην περιοχή όσο και έξω από αυτή.

Σύμφωνα με τον Σμέρντον, η αλ Σαμπάαμπ ελέγχει το 95% της περιοχής όπου δραστηριοποιείται το WFP με αποτέλεσμα να του δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στην διανομή της βοήθειας.

Το Νοέμβριο οι αντάρτες έθεσαν αυστηρούς όρους για τις υπηρεσίες αρωγής που δραστηριοποιούνται στη νότια Σομαλία. Μεταξύ αυτών είναι και ο όρος να μην εργάζονται γυναίκες στις υπηρεσίες και να καταβάλλονται κάθε έξι μήνες 20.000 δολάρια για προστασία, δήλωσε ο Σμέρντον και πρόσθεσε ότι αργότερα οι αντάρτες ζήτησαν το WFP να σταματήσει κάθε δραστηριότητα από την 1η Ιανουαρίου 2010, κάτι που το WFP έλαβε σοβαρά υπόψη του, σύμφωνα με τον ίδιο.

Όσοι υποφέρουν περισσότερο από τις κλιματικές αλλαγές πρέπει να συναποφασίζουν για τη διαχείριση των πόρων για το κλίμα

Η Mary Robinson, πρώην Πρόεδρος της Ιρλανδίας και πρώην Ύπατη Αρμοστής του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η Gro Harlem Brundtland, πρώην Πρωθυπουργός της Νορβηγίας και η Margot Wallström, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κάνουν έκκληση για αλλαγή στον τρόπο διοίκησης των οργανισμών που διαχειρίζονται τα χρήματα για το κλίμα.

Σε έγγραφο που παρουσίασαν στο Γραμματέας του UNFCCC, Yvo de Boer στη Συνάντηση της Κοπεγχάγης αναφέρουν ότι οι γυναίκες, τα παιδιά, οι αυτόχθονες πληθυσμοί και οι μικροκαλλιεργητές πρέπει να παίξουν σημαντικό ρόλο στη διοίκηση των οργανισμών που διαχειρίζονται χρήματα για την κλιματική αλλαγή.

«Δεν είναι η πολική αρκούδα που είναι το σύμβολο για τις κλιματικές αλλαγές, είναι η αγρότισσα που καλλιεργεί ένα μικρό κομμάτι γης και ήδη υποφέρει πολύ» δήλωσε η Mary Robinson σε συνέντευξη Τύπου στην Κοπεγχάγη την Τετάρτη. «Τριακόσιες χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν πέρσι εξαιτίας των κλιματικών αλλαγών» πρόσθεσε.

«Είμαστε υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των αναπτυξιακών στόχων» δήλωσε η Margot Wallström. «Στις προετοιμασίες για τη συνάντηση παρατηρήθηκε μια σοβαρή έλλειψη εμπιστοσύνης. Βρισκόμαστε εδώ για να βοηθήσουμε να ξαναχτιστεί η εμπιστοσύνη. Μιλάμε για τους νέους ανθρώπους που δεν εμπιστεύονται τους πολιτικούς ηγέτες τους. Εάν αποτύχουμε εδώ το τίμημα θα είναι μεγάλο» πρόσθεσε.

Ο Tom Sharman, Υπεύθυνος της Εκστρατείας για την Κλιματική Αλλαγή της ActionAid δήλωσε ότι «Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε με ένα σύστημα όπου αυτοί που επηρεάζονται περισσότερο από τις κλιματικές αλλαγές δεν έχουν λόγο για τον τρόπο με τον οποίο θα χρησιμοποιηθούν τα χρήματα που θα ξοδευτούν στο όνομά τους. Η έκκληση των επιφανών πολιτικών είναι πολύ γενναία. Οι ηγέτες του κόσμου θα πρέπει να τη λάβουν υπ’ όψιν.»

UNICEF: Εκατό παιδιά κάτω των πέντε ετών πεθαίνουν κάθε ημέρα στη Ζιμπάμπουε

Η υγεία των παιδιών και των γυναικών της Ζιμπάμπουε, ιδιαίτερα στις πιο φτωχές περιοχές της χώρας, παρουσιάζει οξεία επιδείνωση, καθώς εκατό παιδιά κάτω των πέντε ετών πεθαίνουν κάθε ημέρα από ιάσιμες ασθένειες, προειδοποιεί με έρευνα του το Ταμείο του ΟΗΕ για τα παιδιά (UNICEF).

Σύμφωνα με την έρευνα που διενεργήθηκε από κοινού με το υπουργείο Υγείας της Ζιμπάμπουε από τον Μάιο τα ποσοστά της θνησιμότητας των παιδιών κάτω των πέντε ετών έχει αυξηθεί κατά 20% από το 1990.

Όπως αποκάλυψε η μελέτη, βασικοί τομείς για τη λειτουργία της Ζιμπάμπουε, όπως οι τομείς της υγείας και της εκπαίδευσης, πραγματοποίησαν ελεύθερη πτώση κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών της διακυβέρνησης της χώρας από τον Ρόμπερτ Μουγκάμπε.

Στην κορύφωση της οικονομικής κρίσης, ο πληθωρισμός της Ζιμπάμπουε σημείωσε παγκόσμιο ρεκόρ, ενώ την ίδια ώρα η χώρα επλήγη από την χειρότερη επιδημία χολέρας στην Αφρική τα τελευταία 15 χρόνια.

"Το αποτέλεσμα της έρευνας υπογραμμίζει την επιδείνωση που σημειώθηκε στους κοινωνικούς τομείς τα τελευταία χρόνια και τις τραγικές συνέπειες που προκάλεσε", δήλωσε ο εκπρόσωπος της UNICEF στην Χαράρε, Δρ. Πίτερ Σαλάμα.

Σύμφωνα με τον κ. Σαλάμα, οι κυριότερες αιτίες θανάτου των παιδιών κάτω των πέντε ετών είναι το AIDS/HIV, οι διαταραχές των νεογέννητων, η πνευμονία και η διάρροια. Η έρευνα των Ηνωμένων Εθνών έδειξε ακόμη ότι οι μισές από τις έγκυες γυναίκες που ζουν σε αγροτικές περιοχές φέρνουν στον κόσμο τα παιδιά τους στις κατοικίες τους, χωρίς τη βοήθεια ειδικών.

Εκατοντάδες κλινικές που βρίσκονταν σε αγροτικές περιοχές και δέχονταν έγκυες γυναίκες έχουν κλείσει ή έχουν έλλειψη σε βασικά φάρμακα. Επιπλέον, σύμφωνα με την έρευνα δύο στα τρία παιδιά δεν διαθέτουν πιστοποιητικά γέννησης.

Τέσσερις προτάσεις για την αντιμετώπιση του υποσιτισμού

Τριπλασιασμό των κεφαλαίων για έρευνα και ανάπτυξη στη γεωργία ζητούν οι ερευνητές της Συμβουλευτικής Ομάδας για τη Διεθνή Έρευνα στη Γεωργία (CGIAR) –του διεθνούς ερευνητικού φορέα που στόχο έχει τη βελτίωση της αγροτικής παραγωγής στα φτωχά κράτη.

Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι με τις κατάλληλες επενδύσεις στην έρευνα είναι δυνατός ο διπλασιασμός της παραγωγής τροφίμων, αν και οι κλιματικές αλλαγές αποτελούν τροχοπέδη για την αύξηση των αποδόσεων.

Σύμφωνα με τους ειδικούς του CGIAR, υπάρχουν τρεις είναι οι βασικές προτεραιότητες για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του υποσιτισμού:

1. Δέσμευση του νερού

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας εκτιμά ότι οι αρδευόμενες περιοχές πρέπει να επεκταθούν κατά 11% έως το 2025, καθώς οι αρχαίοι υδροφόροι ορίζοντες που χρησιμοποιούνταν σε μεγάλο βαθμό έως σήμερα, έχουν αρχίσει να στερεύουν. Βασικός στόχος των επιστημόνων είναι να δεσμεύσουν το αέριο νερό, το νερό δηλαδή που εξατμίζεται και επιστρέφει στη γη με τη μορφή υδρατμών.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για τη δέσμευσή του: κάλυψη εδάφους από φύλλα, υπόγειες δεξαμενές που γεμίζουν από τις τροπικές βροχές και καλλιέργεια σε διαφορετικά επίπεδα. Μετά από συνδυαστική μελέτη των τεχνικών αυτών έχει διαπιστωθεί ότι οι μεγαλύτερες δυνατότητες συγκράτησης του «χαμένου» νερού βρίσκονται στις σαβάνες.

2. Κατάργηση του οργώματος

Έχει διαπιστωθεί ότι η πανάρχαια τεχνική του οργώματος καταστρέφει το έδαφος, απελευθερώνει αέρια του θερμοκηπίου και αυξάνει σημαντικά το κόστος καλλιέργειας. Οι περισσότεροι καλλιεργητές αραβόσιτου και σόγιας στην Λατινική Αμερική εφαρμόζουν τη λεγόμενη «γεωργία μη άροσης»: αυτό που κάνουν είναι να σχηματίζουν αυλάκια στο έδαφος για να σπέρνουν τον καρπό και περιορίζουν τα ζιζάνια με ζιζανιοκτόνα και γενετικώς μεταλλαγμένες καλλιέργειες.

Υπάρχουν ωστόσο και καλύτερες λύσεις: μπορούν να μαλακώνουν τα ζιζάνια χρησιμοποιώντας φυσικά οργανικά κατάλοιπα, όπως το άχυρο, και να εναλλάσσουν συχνά τις καλλιέργειες για να «αποπροσανατολίζουν» τα παράσιτα. Οι τεχνικές αυτές είναι γνωστές ως «conservation agriculture» (βιώσιμη γεωργία) και έχουν στόχο να διατηρούν αναλλοίωτα τα θρεπτικά συστατικά του εδάφους.

3 Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά

Η δημιουργία καρπών υψηλής απόδοσης έχει νόημα μόνο εάν οι αγρότες έχουν τη δυνατότητα να πωλούν τη σοδειά τους για να αποκομίζουν κέρδη. «Υπάρχουν ποικιλίες αραβόσιτου που είναι ανθεκτικές στις κλιματικές αλλαγές και τις ασθένειες, αλλά πώς να φτάσουν στους αγρότες;», αναριωτιέται ο Πράμπχου Πινγκάλι, αναπληρωτής πρόεδρος γεωργίας στο Bill and Melinda Gates Foundation.

Ακόμη και όταν έχουν πρόσβαση στους εν λόγω καρπούς, οι αγρότες της Αφρικής δεν επενδύουν στην αύξηση της παραγωγής γιατί δεν έχουν πρόσβαση σε δίκτυα πώλησης της παραγωγής τους, με αποτέλεσμα να μην έχουν κίνητρο. Ούτως ή άλλως, συχνά απουσιάζουν τα μέσα σωστής αποθήκευσης και συντήρησης της σοδειάς, με αποτέλεσμα αυτή να σαπίζει προτού φτάσει στον έμπορο, όπως συμβαίνει με τις μπανάνες στην Κένυα. Σύμφωνα με τον Πίτερ Χάρτμαν από το παράρτημα της CGIAR στη Νιγηρία, «η Αφρική δεν θα χρειαζόταν να εισάγει τρόφιμα εάν αξιοποιούσε τα εδάφη της».

4 Βελτίωση των αποδόσεων

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Μαρκ Ρόζγκραντ από το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για τις Επισιτιστικές Πολιτικές (IFPRI), η αύξηση της απόδοσης των καλλιεργειών στην Αφρική κατά 25% θα μπορούσε να αυξήσει την παραγωγή τροφίμων περισσότερο απ’ ό,τι ο διπλασιασμός του δικτύου άρδευσης. «Σήμερα διαθέτουμε τεράστιες δυνατότητες ενίσχυσης των αποδόσεων των καλλιεργειών», υπογραμμίζει ο Χανς Μπράουν από το International Maize and Wheat Improvement Center.

«Μια νέα επισιτιστική κρίση δεν μπορεί να αποκλειστεί»

Περίπου 200 εκατομμύρια παιδιά κάτω των πέντε ετών στις αναπτυσσόμενες χώρες υποφέρουν από καθυστέρηση της σωματικής ανάπτυξης λόγω του χρόνιου παιδικού και μητρικού υποσιτισμού, ανέφερε σε έκθεσή του που δημοσιεύθηκε από τη Unicef.

Σύμφωνα με την έκθεση, που έχει τίτλο «Παρακολουθώντας την Πρόοδο στην Παιδική και Μητρική Ανάπτυξη», αυτή η κατάσταση μπορεί να αποφευχθεί αν η διεθνής κοινότητα τηρήσει τις υποσχέσεις της σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων, τη διατροφή και τη βιώσιμη γεωργία.

«Ο υποσιτισμός κλέβει από ένα παιδί τη δύναμη του. Ασθένειες στις οποίες θα έπρεπε κανονικά να είναι σε θέση να αντισταθεί γίνονται όλο και πιο επικίνδυνες. Περισσότερο από το ένα τρίτο των παιδιών που πεθαίνουν από πνευμονία, διάρροια ή από άλλες ασθένειες θα μπορούσε να είχε επιβιώσει αν δεν υπέφερε από υποσιτισμό», δήλωσε η Αν Βένεμαν, εκτελεστική διευθύντρια της Unicef.

«Επιπλέον, η υγεία αυτών που επιβιώνουν από τον υποσιτισμό είναι χειρότερη για ολόκληρη τη ζωή τους ενώ επηρεάζονται και οι πνευματικές τους ικανότητες, κάτι που περιορίζει την ικανότητα τους να μαθαίνουν και τις πιθανότητες να λάβουν ένα αξιοπρεπές εισόδημα. Είναι δυνατό να παγιδευτούν σε ένα κύκλο κακής υγείας και φτώχειας που μπορεί να διαρκέσει για πολλές γενιές», προσθέτει η κ. Βένεμαν.

Περισσότερο από το 90% των παιδιών που παρουσιάζει καθυστέρηση στην ανάπτυξη ζει στον αναπτυσσόμενο κόσμο της Αφρικής και της Ασίας, υπογραμμίζεται ακόμη στην έκθεση. Μια νέα επισιτιστική κρίση δεν μπορεί να αποκλειστεί καθώς 31 χώρες βρίσκονται σε κατάσταση μεγάλης επισιτιστικής ανασφάλειας, 20 στην Αφρική και 11 στην Ασία, επισημαίνει ο FAO.

Σήμερα αρχίζει η παγκόσμια σύνοδος του ΟΗΕ για την διατροφική ασφάλεια, στην οποία θα παραστούν πάνω από 60 ηγέτες κρατών και κυβερνήσεων. Μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουις Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, ο πάπας Βενέδικτος XVI, καθώς και ο πρόεδρος της Ζιμπάμπουε, Ρόμπερτ Μουγκάμπε.

Την ίδια ώρα οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) ζητούν από τις κυβερνήσεις των χωρών του G8 να κρατήσουν τις υποσχέσεις τους στο θέμα της επισιτιστικής βοήθειας, 20 δισεκατομμύρια δολάρια, και να μην παραμελήσουν τα προγράμματα επισιτισμού, σύμφωνα με τους υπευθύνους των ΜΚΟ.

«Οι χώρες του G8 στην σύνοδο της Λ'Ακουιλα το καλοκαίρι δεσμεύτηκαν να δώσουν 20 δισεκατομμύρια δολάρια», δήλωσε ο Ντάνιελ Μπέρμαν, υπεύθυνος των Γατρών χωρίς Σύνορα.

Με... ψίχουλα στη Σύνοδο του ΟΗΕ για τον επισιτισμό

Χωρίς τους καλύτερους οιωνούς και το σπουδαιότερο, χωρίς στόχους που θα δικαιολογούσαν κάποια αισιοδοξία αρχίζει στη Ρώμη, τη Δευτέρα, η Σύνοδος των Ηνωμένων Εθνών για τον επισιτισμό.

Εκκληση για μεγαλύτερη χρηματοδότηση απευθύνει ο γενικός διευθυντής του FAO, ενώ οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προβλέπουν αποτυχία αν οι κυβερνήσεις εξακολουθήσουν να διαθέτουν ψίχουλα για τον παιδικό υποσιτισμό. Το προσχέδιο του τελικού κειμένου δεν περιλαμβάνει τον στόχο εξάλειψης της πείνας μέχρι το 2025, στόχο που έχουν θέσει τα Ηνωμένα Εθνη, και ούτε τη δέσμευση για την παροχή 44 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε αγροτική βοήθεια που ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) θεωρεί απαραίτητη στις ερχόμενες δεκαετίες.

Σύμφωνα με στοιχεία του FAO η πείνα πλήττει (σε ύψος ρεκόρ) 1,02 δισεκατομμύριο ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο ή έναν στους έξι ανθρώπους, με τη μεγάλη οικονομική κρίση, τις υψηλές τιμές των αγαθών, την ξηρασία και τους πολέμους να ενοχοποιούνται για τη μεγάλη επιδείνωση της κατάστασης.

Το κείμενο, που είναι ουσιαστικά το προϊόν των διαπραγματεύσεων εκπροσώπων από τις 192 χώρες-μέλη του FAO, έχει στόχο την εκπόνηση στρατηγικής που δίνει έμφαση στην ανάπτυξη με βάση τις ανάγκες των χωρών των οποίων οι κάτοικοι δίνουν μάχη ενάντια στον υποσιτισμό.

Η Σύνοδος από τις 16 έως τις 18 Νοεμβρίου στη Ρώμη υπόσχεται την αύξηση της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας που αφορά την ασφάλεια τροφίμων, χωρίς όμως να θέσει συγκεκριμένους στόχους ή χρονοδιαγράμματα.

Ταυτόχρονα, έκθεση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα επισημαίνει ότι η χρηματοδότηση από τις πλούσιες χώρες των προσπαθειών καταπολέμησης του υποσιτισμού έχει παραμείνει στάσιμη για επτά χρόνια και μετά βίας αρκεί να καλύψει το 3% των κονδυλίων που απαιτούνται για να μειωθούν οι 3,5-5 εκατομμύρια θάνατοι παιδιών κάτω των πέντε ετών, εξαιτίας του υποσιτισμού.

Διαδικτυακή διαμαρτυρία κατά της πείνας

Παγκόσμιος Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας: Αίτηση στο Διαδίκτυο ανέβασε ο FAO σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τους περισσότερο από 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους που υποφέρουν από την πείνα παγκοσμίως.

Ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO), Ζακ Ντιούφ, ανακοίνωσε σήμερα τη δημιουργία μιας διαδικτυακής αίτησης διαμαρτυρίας, καθώς ο αριθμός των ανθρώπων παγκοσμίως που υποφέρουν από την πείνα ξεπέρασε το 1 δισεκατομμύριο.

Ο Ντιούφ ζήτησε μάλιστα από όλο τον κόσμο να κάνει «απεργία πείνας για μία ημέρα, το Σάββατο ή την Κυριακή» και επεσήμανε ότι θα δώσει πρώτος το παράδειγμα «για 24 ώρες ξεκινώντας από το Σάββατο το πρωί».

Σκοπός είναι «η συμβολική ένδειξη συμπαράστασης στο ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους που πεινάνε σε όλον τον κόσμο», υπογράμμισε στους δημοσιογράφους από την Ρώμη, έδρα του FAO.

Η αίτηση διαμαρτυρίας μπορεί να υπογραφεί στο διαδίκτυο στην διεύθυνση www.1billionhungry.org.

«Ζητάω από όσο περισσότερους ανθρώπους γίνεται να υπογράψουν την αίτηση. Κάθε 'κλικ' θα είναι ένας επιπλέον λόγος, που θα έρθει να προστεθεί στο ένα δισεκατομμύριο λόγους που ήδη υπάρχουν, για να εξαλείψουμε την πείνα από τον κόσμο», δήλωσε ο Ντιούφ. «Κάθε 'κλικ' θα είναι ένα έναυσμα για τους κυβερνώντες του κόσμου να περάσουν από τα λόγια στα έργα».

«Χρειάζονται συγκεκριμένες ενέργειες και πρέπει να είμαστε προσεκτικοί. Μια νέα επισιτιστική κρίση δεν μπορεί να αποκλειστεί καθώς 31 χώρες βρίσκονται σε κατάσταση μεγάλης επισιτιστικής ανασφάλειας, 20 στην Αφρική και 11 στην Ασία», επεσήμανε ο Ντιούφ.

Ο FAΟ διοργανώνει από τις 16 μέχρι τις 18 Νοεμβρίου παγκόσμια σύνοδο για την διατροφική ασφάλεια, στην οποία θα παραστούν ο πρόεδρος της Βραζιλίας Λουις Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, ο πάπας Βενέδικτος XVI, καθώς και ο πρόεδρος της Ζιμπάμπουε, Ρόμπερτ Μουγκάμπε.

Την ίδια ώρα οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) ζητούν από τις κυβερνήσεις των χωρών του G8 να κρατήσουν τις υποσχέσεις τους στο θέμα της επισιτιστικής βοήθειας --20 δισεκατομμύρια δολάρια--και να μην παραμελήσουν τα προγράμματα επισιτισμού, σύμφωνα με τους υπευθύνους των ΜΚΟ.

«Οι χώρες του G8 στην σύνοδο της Λ'Ακουιλα το καλοκαίρι δεσμεύτηκαν να δώσουν 20 δισεκατομμύρια δολάρια», δήλωσε ο Ντάνιελ Μπέρμαν, υπεύθυνος των Γατρών χωρίς Σύνορα (MSF).

«Είναι μια τραγωδία το γεγονός ότι οι αρχηγοί των χωρών του G8 δεν σκοπεύουν να παραστούν στην παγκόσμια σύνοδο για την διατροφική ασφάλεια» που διοργανώνει ο FAO το Νοέμβριο, συνέχισε ο Μπέρμαν, όταν ρωτήθηκε για την απουσία του αμερικανού προέδρου Μπαράκ Ομπάμα από τη σύνοδο.

Ο υπεύθυνος των MSF δήλωσε ανήσυχος καθώς οι «προσπάθειες (της συνόδου) θα περιοριστούν στην προώθηση της γεωργικής παραγωγής, εις βάρος των προγραμμάτων επισιτισμού». «Αν παραμελήσουμε τον επισιτισμό καταδικάζουμε εκατομμύρια παιδιά στο θάνατο ή την αναπηρία».

Σύμφωνα με αναφορά για τον υποσιτισμό που παρουσιάστηκε σήμερα στη Ρώμη από τους MSF, η βοήθεια που προορίζεται για τον επισιτισμό των φτωχών χωρών παρέμενε στα ίδια σχεδόν επίπεδα μεταξύ του 2000 και του 2007, και έφτανε μόλις τα 350 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο μεταξύ του 2004 και του 2007.

«Ο επισιτισμός είναι ένα παραμελημένο πρόβλημα. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Παγκόσμιας Τράπεζας χρειάζονται 12 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο για να διορθωθεί το πρόβλημα του υποσιτισμού στις χώρες που έχουν επηρεαστεί περισσότερο, δηλαδή 30 φορές περισσότερα χρήματα από αυτά που ξοδεύονται σήμερα», δήλωσε η Νάταλι Ερνουλτ, που συνέταξε την αναφορά των MSF.

Περίπου 200 εκατ. παιδιά κάτω των πέντε ετών υποσιτίζονται

Περίπου 200 εκατομμύρια παιδιά κάτω των πέντε ετών στις αναπτυσσόμενες χώρες υποφέρουν από καθυστέρηση της σωματικής ανάπτυξης λόγω του χρόνιου παιδικού και μητρικού υποσιτισμού, όπως αναφέρει σε έκθεσή της η Unicef

Σύμφωνα με την έκθεση με τίτλο «Παρακολουθώντας την Πρόοδο στην Παιδική και Μητρική Ανάπτυξη», η κατάσταση αυτή μπορεί να αποφευχθεί αν η διεθνής κοινότητα τηρήσει τις υποσχέσεις της σχετικά με την ασφάλεια των τροφίμων, τη διατροφή και τη βιώσιμη γεωργία.

«Ο υποσιτισμός κλέβει από ένα παιδί τη δύναμη του. Ασθένειες στις οποίες θα έπρεπε κανονικά να είναι σε θέση να αντισταθεί γίνονται όλο και πιο επικίνδυνες. Περισσότερο από το ένα τρίτο των παιδιών που πεθαίνουν από πνευμονία, διάρροια ή από άλλες ασθένειες θα μπορούσε να είχε επιβιώσει αν δεν υπέφερε από υποσιτισμό», δήλωσε η Αν Βένεμαν, εκτελεστική διευθύντρια της Unicef.

«Επιπλέον, η υγεία αυτών που επιβιώνουν από τον υποσιτισμό είναι χειρότερη για ολόκληρη τη ζωή τους ενώ επηρεάζονται και οι πνευματικές τους ικανότητες, κάτι που περιορίζει την ικανότητα τους να μαθαίνουν και τις πιθανότητες να λάβουν ένα αξιοπρεπές εισόδημα. Είναι δυνατό να παγιδευτούν σε ένα κύκλο κακής υγείας και φτώχειας που μπορεί να διαρκέσει για πολλές γενιές» προσθέτει η κ. Βένεμαν.

Στην έκθεση σημειώνεται επίσης ότι πάνω από το 90% των παιδιών που παρουσιάζει καθυστέρηση στην ανάπτυξη ζει στον αναπτυσσόμενο κόσμο της Αφρικής και της Ασίας.

Το φυτό ενσέτε, αντίδοτο στη πείνα;

Η ίδια η φύση και η παραδοσιακή διατροφή κάποιων φυλών της Αιθιοπίας ίσως έχει δώσει την απάντηση στη πείνα. Το ταπεινό ενσέτε έχει σώσει εκατομμύρια από το λιμo. Ίσως είναι η ελπίδα που εκατομμύρια άνθρωποι περιμένουν για να τους δοθεί η ευκαιρία να επιζήσουν από τον κίνδυνο του λιμού. Ένα ταπεινό φυτό που στα περισσότερα μέρη δεν καλλιεργείται καν αλλά φυτρώνει άγριο, θεωρείται από κάποιους η σωτηρία.

Κι αυτοί είναι οι αγρότες στη νότια Αιθιοπία που λένε πως δεν ανησυχούν για τη πείνα που απειλεί εκατομμύρια συμπατριώτες τους. Εκείνο που τους παρέχει αυτή τη σιγουριά είναι το πολύ γνωστό σε όλη την ανατολική και νότιο Αφρική, αφού φυτρώνει οπουδήποτε στα υψίπεδα, ενσέτε, γνωστό και ως αβυσσινιακή μπανανιά ή ψευδό μπανανιά, ένα φυτό που μπορεί να φτάσει σε μεγάλο ύψος, με μεγάλα φύλλα που μοιάζει με την κανονική μπανανιά.

Η μοναδικότητα του φυτού κρύβεται στο γεγονός ότι τα ανθεκτικά στη ξηρασία φύλλα του και ο βολβός του, όταν επεξεργαστούν και πολτοποιηθούν δίνουν μια ουσία που μοιάζει εξωτερικά με τυρί και η οποία μπορεί να ψηθεί ή και να διατηρηθεί σε αυτοσχέδια «ψυγεία» κάτω από το έδαφος μέχρι και 20 χρόνια.

«Βρίσκεται πάντα εκεί για να θρέψει την οικογένεια μου» λέει ο αγρότης Μεντέτ Κεμάλ που θυμάται πως πέντε χρόνια πριν, όταν η ξηρασία αποδεκάτισε τη μικρή παραγωγή καλαμποκιού και σόργου στην οποία στηρίζονταν, το μόνο που επέζησε ήταν το ενσέτε. Ακόμα κι όταν η οικογένεια εξάντλησε όλο το υπόγειο απόθεμα, δεν πείνασε. Απλώς έκοψε μερικά ακόμα φυτά, στα οποία, αντίθετα με τα άλλα, η συγκομιδή μπορεί να γίνει όλη τη χρονιά. «Ένα ενσέτε μπορεί να θρέψει μια οικογένεια για μία εβδομάδα» λέει ο Κεμάλ, μπροστά σε ένα χωράφι με 300 ενσέτε, το καθένα μέχρι και 10 μέτρα ψηλό.

Περίπου 15 εκ. άνθρωποι στη νότια Αιθιοπία, ανάμεσα τους και οι φυλές Γκουράτζε, Σιντάμα και Χαντίγια βασίζονται στο ενσέτε για τη διατροφή τους, παρόλο που είναι σχετικά χαμηλό σε πρωτείνη και έχει πικρή γεύση.

Τα φυτά ωριμάζουν στα επτά χρόνια και η συγκομιδή είναι αρκετά δύσκολη, αλλά με το κατάλληλο χειρισμό αποτελούν την ασπίδα για τους ντόπιους απέναντι στη πείνα και μπορεί να σώσουν ζωές όπως έγινε με πολλές από τις φυλές του Αιθιοπικού νότου στη διάρκεια των λιμών του 1973 και του 1984

Αν και η χρήση του ενσέτε από τον άνθρωπο χρονολογείται εδώ και χιλιάδες χρόνια, μόλις το τελευταίο καιρό συγκέντρωσε τη προσοχή που του αξίζει από ειδικούς και οργανώσεις αρωγής που αναζητούν μακροπρόθεσμες λύσεις για το πρόβλημα επισιτισμού της Αιθιοπίας. «Είμαι ενθουσιασμένος με αυτό το φυτό», λέει ο Yihenew Zewdie, ειδικός στην ασφάλεια τροφίμων στο Πρόγραμμα Τροφίμων του ΟΗΕ, «μπορεί να είναι η απάντηση στη πείνα και δε του έχει δοθεί η προσοχή που θα έπρεπε».

Η έρευνα και η ανάπτυξη για το ενσέτε έχει επισκιαστεί από τη προτεραιότητα που δίνεται σε πιο παραδοσιακά δημητριακά και φυτά, όπως το καλαμπόκι που άλλωστε προτιμούνται κι από τις Δυτικές οργανώσεις αρωγής. Όσο για την αιθιοπική κυβέρνηση, αναγνώρισε πριν μια δεκαετία την αξία του ενσέτε, αλλά μόνο θεωρητικά. Το υπουργείο Γεωργίας ενδιαφέρεται περισσότερο για την αύξηση της παραγωγής καλλιεργειών, όπως καφές και λουλούδια που αυξάνουν τις εξαγωγές, άρα και τα έσοδα.

Κάποιοι ειδικοί ισχυρίζονται πως η καλλιέργεια του ενσέτε έχει μικρότερο κόστος και είναι απλούστερη από τις άλλες ενώ δεν θα χρειαστεί να κατασκευαστούν μεγάλα αρδευτικά έργα. Επίσης η αντοχή του φυτού στη μέτρια ξηρασία και η δυνατότητα αποθήκευσης των παραγώγων του, το κάνει ιδανικό και για ζωοτροφή.
Επειδή είναι πλούσιο σε υδατάνθρακες και χαμηλό σε πρωτείνες μπορεί εύκολα να συμπληρωθεί με άλλες τροφές όπως το κρέας. Σχεδόν όλα τα μέρη του φυτού είναι χρήσιμα. Οι ίνες είναι αρκετά ανθεκτικές για να πλεχτούν σε σκοινί, καλάθια ακόμα και για οικοδομικές εργασίες και τα φύλλα χρησιμοποιούνται σαν πιάτα.

Βέβαια, η εισαγωγή του ενσέτε σε άλλες περιοχές της Αιθιοπίας ή ακόμη περισσότερο σε άλλες αφρικανικές χώρες παρουσιάζει δυσκολίες, αφού όπως λέει ο Desalegn Rahmato, πρώην επικεφαλής του Αιθιοπικού Φόρουμ Κοινωνικών Μελετών, οι διατροφικές συνήθειες είναι πολύ δύσκολο να αλλάξουν και έχουν σχέση με τη κουλτούρα και τη παράδοση του κάθε λαού.

Υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν ακόμη γι αυτό που χαρακτηρίζεται ως το «λιγότερο μελετημένο φυτό στην Αφρική» και που σήμερα παρέχει τροφή σε περίπου 10 εκατομμύρια ανθρώπους στην Αιθιοπία και την Ερυθραία.

Ίσως αν μελετηθεί περισσότερο, να αποδειχτεί, όχι η μοναδική, αλλά έστω μια σημαντική διέξοδος από τη πείνα σε μια ευρύτερη περιοχή της ηπείρου.

Πεθαίνουν από την πείνα πέντε εκατομμύρια παιδιά κάθε χρόνο

Η κρίση θέτει σε κίνδυνο τις δουλειές των κατοίκων της Δύσης, στον αναπτυσσόμενο όμως κόσμο θέτει σε κίνδυνο ζωές.Ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι πεινούν, εξαιτίας της εκτίναξης των τιμών σε βασικά είδη διατροφής, με την ευπαθέστερη ομάδα να αποτελείται από παιδιά, ηλικίας από έξι μηνών έως πέντε ετών. Με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Διατροφής, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ξεκινούν μια μεγάλη εκστρατεία, ζητώντας από όλους τους χρήστες του διαδικτύου να γίνουν σύμμαχοί τους, στη μάχη κατά του υποσιτισμό.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, 60 εκατομμύρια παιδιά σε όλο τον κόσμο υποφέρουν από οξύ υποσιτισμό, ενώ κάθε χρόνο 5 εκατομμύρια παιδιά πεθαίνουν εξαιτίας του. Ο συνεαγερμός χτυπά πιο δυνατά από ποτέ, καθώς η οικονομική κρίση είχε ως αποτέλεσμα να προστεθούν φέτος περισσότερα από 100 εκατομμύρια άνθρωποι στον κατάλογο εκείνων που υποφέρουν από την πείνα και τη φτώχεια.

Μπροστά σε αυτή τη δραματική κατάσταση, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα υλοποιούν μακροχρόνια προγράμματα, αλλά και επείγουσες παρεμβάσεις για την ανακούφιση όσων πεινούν. Τα δύο τελευταία χρόνια, πάνω από 620.000 υποσιτισμένα παιδιά έλαβαν επισιτιστική βοήθεια, με τη χρήση έτοιμων διατροφικών σκευασμάτων. Το 2008 προσέφεραν θεραπεία σε περισσότερα από 200.000 σοβαρά υποσιτισμένα παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών μέσα από 130 επισιτιστικά προγράμματα σε 31 χώρες. Επισιτιστική βοήθεια έλαβαν επίσης 564 χιλιάδες ασθενείς που πάσχουν από AIDS, αλλά και από ασθένειες "ξεχασμένες" στη Δύση, όπως η φυματίωση. Στην Αιθιοπία, που επλήγη από τη ξηρασία, βοήθησαν περισσότερα από 30 χιλιάδες παιδιά, στον Νίγηρα 48 χιλιάδες και στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία 1.800 παιδιά.

Καθώς όμως οι ανάγκες διογκώνονται και ο αριθμός των παιδιών που χρειάζονται βοήθεια μεγαλώνει, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα χρειάζονται συμμάχους στη μάχη κατά του υποσιτισμού. Σε αυτό το πλαίσιο ξεκινά μια προσπάθεια ηλεκτρονικού ακτιβισμού, μέσω της ιστοσελίδας τους, με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, αλλά και τη συγκέντρωση πόρων.

Μετά από μια σειρά δράσεων και με ένα διαδικτυακό διαγωνισμό φωτογραφίας, εκατοντάδες άνθρωποι ενώνουν τις φωνές τους με εκείνη των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για τη διάδοση του μηνύματος «Στοπ στον Υποσιτισμό». Ντύνουν και φωτογραφίζουν την πόλη με το ειδικό για τη μέτρηση των υποσιτισμένων παιδιών, περιβραχιόνιο MUAC, περνώντας ένα μήνυμα αφύπνισης και ευαισθητοποίησης σε χιλιάδες κατοίκους της πόλης.

Πως μπορούμε να βοηθήσουμε

Ένα μόλις ευρώ μπορεί να κάνει τη διαφορά στη ζωή ενός παιδιού:

• Το γεύμα ενός σοβαρά υποσιτισμένου παιδιού κοστίζει λιγότερο από ένα ευρώ

• Δεκαπέντε ευρώ αγοράζουν 50 έτοιμα διατροφικά σκευάσματα

• Σαράντα ευρώ αρκούν για τη θεραπεία ενός υποσιτισμένου παιδιού

• Πενήντα ευρώ βάζουν φαγητό στο τραπέζι 200 παιδιών, μεσημεριανό και βραδινό

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα δέχονται δωρεές μέσω του διαδικτύου, των λογαριασμών που έχουν ανοίξει στην Εθνική Τράπεζα, την Alpha Bank, την Αγροτική Τράπεζα, την Τρ. Πειραιώς, τη Eurobank και την Εμπορική Τράπεζα, μέσω πιστωτικής κάρτας ή γραπτού μηνύματος

Θάνατοι από μυστηριώδη ασθένεια στο Σουδάν

Μία μυστηριώδης αιμορραγική ασθένεια για την οποία υπάρχουν υποψίες ότι είναι ο αιμορραγικός πυρετός Εμπολα, έχει προκαλέσει μέχρι στιγμής των θάνατο 23 ανθρώπων και έχει μολύνει δεκάδες άλλους στο υπανάπτυκτο νότιο Σουδάν, δήλωσε αξιωματικός του σουδανικού στρατού.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας(ΠΟΥ),ανακοίνωσε ότι ο Εμπολα, μία από τις πλέον θανατηφόρες ασθένειες που έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα, ανακαλύφθηκε στο νότιο Σουδάν και στην γειτονική Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό το 1976.Ορισμένα στελέχη έχουν ποσοστό θνησιμότητας από 25% μέχρι 90%.

Εκπρόσωπος του Στρατού του Νότιου Σουδάν(SPLA), δήλωσε ότι δείγματα αίματος εστάλησαν σε εργαστήρια για εξέταση, αλλά γιατροί υποπτεύονται ότι πρόκειται για τον Εμπολα, ενώ πρόσθεσε ότι στα συμπτώματα περιλαμβάνονται αίμα από το στόμα, τα αυτιά και τη μύτη.

Το 2004 από τον Εμπολα είχαν χάσει τη ζωή τους επτά άνθρωποι στο νότιο Σουδάν. Αξιωματούχοι σε θέματα υγείας ανέφεραν ότι δεν είναι ακόμη σίγουροι για το είδος της ασθένειας που διαδίδεται με τα σωματικά υγρά, συμπεριλαμβανομένου του αίματος.

Οι υποδομές υγείας και το ιατρικό προσωπικό είναι περιορισμένα στο Σουδάν που για δεκαετίες δοκιμάστηκε από εμφύλιο πόλεμο.

Επιδημία χολέρας στο Καμερούν

Επιδημία χολέρας στο βόρειο Καμερούν έχει προκαλέσει τον θάνατο 15 ανθρώπων, μετέδωσαν τα κρατικά μέσα ενημέρωσης.

Αξιωματούχοι του Καμερούν λαμβάνουν μέτρα για να περιορίσουν την επιδημία, που μεταφέρθηκε στην χώρα από την γειτονική Νιγηρία, μετέδωσε το κρατικό ραδιόφωνο και η εφημερίδα Cameroon Tribune.

«Η επιδημία μεταφέρθηκε από τη γειτονική Νιγηρία από μια γυναίκα που είχε επισκεφθεί πρόσφατα την χώρα», ανέφερε η εφημερίδα. «Τα ρούχα της γυναίκας, που πέθανε εξαιτίας της ασθένειας, πλύθηκαν σε ένα ποτάμι που χρησιμοποίησαν οι κάτοικοι της περιοχής με αποτέλεσμα να μολυνθούν όλοι».

Αιθιοπία: Η ξηρασία απειλεί 6,2 εκατομμύρια πολίτες

Περίπου 6,2 εκατομμύρια Αιθίοπες έχουν άμεση ανάγκη ανθρωπιστικής βοήθειας εξαιτίας της ξηρασίας που πλήττει τη χώρα τους, σύμφωνα με έκθεση της οργάνωσης Oxfam.

Η αιθιοπική κυβέρνηση εκτιμά ότι ο αριθμός των πολιτών που έχει άμεση ανάγκη βοήθειας ανέρχεται σε 5,3 εκατομμύρια.

«Περίπου 6,2 εκατομμύρια Αιθίοπες πλήττονται από την ξηρασία των τελευταίων δύο χρόνων, είναι αντιμέτωποι με την πείνα και χρειάζονται επειγόντως βοήθεια», δήλωσε η Αμπέρα Τόλα, επικεφαλής της οργάνωσης Oxfam America στην ανατολική Αφρική.

Σημειώνεται επίσης ότι η οργάνωση προειδοποίησε την περασμένη εβδομάδα ότι η ξηρασία οδηγεί στην πείνα περισσότερους από 23 εκατομμύρια ανατολικοαφρικανούς σε επτά χώρες της περιοχής. Οι χώρες που πλήττονται περισσότερο είναι η Κένυα, η Αιθιοπία, η Σομαλία και η Ουγκάντα.

Ποιος είναι ο τροφός της πείνας;

Οι επιστήμονες λένε ότι υπάρχουν δεκάδες ορμόνες που ευθύνονται για το γεγονός ότι το στομάχι μας συνδέεται απευθείας με τον εγκέφαλο, προκαλώντας το ακατανίκητο αίσθημα που μπορεί να καταστήσει τον άνθρωπο ληστή της φύσης, κλέφτη αγαθών, ακόμα και δολοφόνο του κατόχου τους. Οι νευροβιολόγοι παρατήρησαν επίσης ότι το ίδιο αίσθημα, που εξακριβωμένα ανασύρει τα φονικά μας ένστικτα, ευθύνεται για την ευφυΐα μας ως είδους. Υποστηρίζουν, δηλαδή, ότι στη διάρκεια της πείνας μια άλλη ορμόνη, η γρελίνη, εκκρίνεται σε σημαντικές ποσότητες αυξάνοντας τις συνάψεις στον ιππόκαμπο, το κέντρο του εγκεφάλου μας στο οποίο εδράζεται η ικανότητα μνήμης και εκμάθησης.

Αυτό μπορεί με τη σειρά του να σημαίνει τρία πράγματα. Πρώτον, ότι σχεδόν ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι που βασανίζονται αυτή την περίοδο από την πείνα υφίστανται μια δοκιμασία που απλώς αυξάνει την ευφυΐα τους. Επομένως, αντί να τους οικτίρουμε, θα πρέπει να τους μακαρίζουμε. Δεύτερον, ότι τα επιθετικά ανθρώπινα ένστικτα που αφυπνίζει η πείνα είναι τελικά δείκτες ευφυΐας και υψηλού IQ. Και τρίτον, ότι αν οι πεινώντες και οι διψώντες της υφηλίου εγκαταλείψουν τις περιοχές των μεγάλων λιμών και ορμήσουν στις κοινωνίες της αφθονίας, στις προθήκες και στα κατάφορτα τραπέζια τους, αυτές θα πρέπει όχι απλώς να αποδεχτούν αδιαμαρτύρητα την επιδρομή, αλλά και να τη χειροκροτήσουν ως ένα λαμπρό διανοητικό άλμα της ανθρωπότητας.

Ωστόσο, αν έχω αντιληφθεί σωστά, όλες αυτές οι παράφωνες, στριγκές κραυγές που βγάζουν τις τελευταίες μέρες οι διεθνείς οργανισμοί, οι G8, η Παγκόσμια Τράπεζα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για την απειλή της πείνας, δεν είναι μια εγκάρδια πρόσκληση προς τους πεινώντες του αναπτυσσόμενου κόσμου, μια προσφορά να μοιραστούν την τροφή του κορεσμένου αναπτυγμένου κόσμου. Κάθε άλλο. Οι τεχνοκράτες της διατροφικής οικονομίας προσπαθούν απεγνωσμένα να κρατήσουν της γης του πεινασμένους στις εστίες τους. Στα στείρα χωράφια τους, στις ξεραμένες πεδιάδες τους, στους άδειους πάγκους των αγορών τους. Με επισιτιστική βοήθεια και τη γνωστή διεθνή φιλανθρωπία. Μακριά από μας κι όπου να ’ναι. Μοιάζει με τη συμπεριφορά μας απέναντι σ’ ένα πεινασμένο, αγριεμένο σκυλί. Του πετάμε μ’ ευχαρίστηση τα αποφάγια μας, αρκεί να το κρατήσουμε σε απόσταση ασφαλείας. Βεβαίως, κάτι τέτοιο είναι αποτελεσματικό για λίγο, αλλά όχι για πάντα.

Η ιστορία της ανθρωπότητας, κατά κάποιον τρόπο, είναι μια ιστορία της πείνας. Η πείνα, πράγματι, είναι κινητήρια δύναμη της ανθρώπινης ευφυΐας. Ενδεχομένως αυτό υπαινίσσεται και η χριστιανική παράδοση που χαρακτηρίζει μακάριους τους πεινώντες και διψώντες. Θεωρεί τη στέρηση σαν μέθοδο εκπαίδευσης στην πίστη και συνεπώς την πίστη έκφραση ευφυΐας (δεν επεκτείνομαι, δεν σχολιάζω για να μη θεωρηθώ προκατειλημμένος, αλλά παραπέμπω στο σχετικό απόσπασμα έργου του Ιονέσκο στην ένθετη στήλη, που παρουσιάζει ακριβώς μια τέτοια διαδικασία).

Στην πείνα, λοιπόν, οφείλουμε πολλά από τα τεχνολογικά άλματα της ανθρωπότητας, την εξέλιξή μας από κυνηγοί-συλλέκτες σε έξυπνους παραγωγούς. Αλλά η ιστορία της πείνας δεν είναι μόνο μια συναρπαστική παράθεση λαμπερών τεχνολογικών επιτευγμάτων, εφευρέσεων και πνευματικών αλμάτων. Είναι μια ιστορία γκραν γκινιόλ. Μια ιστορία αίματος. Πόλεμοι, εξεγέρσεις, μεταναστεύσεις ορδών από πεινασμένους που μετέτρεπαν τη γη που διέσχιζαν σε κόλαση, πριν καταλύσουν στα εδάφη που θα γίνονταν ο παράδεισός τους. Sic transit gloria mundi. Η πείνα είναι το υπόστρωμα των επιτευγμάτων για τα οποία επαίρεται ο δυτικός πολιτισμός.

Η πείνα είναι και ο πυρήνας ενός πιο σύνθετου συμπλέγματος αισθημάτων που εξελίσσει τη διατροφή σε γαστρονομία, τη σίτιση σε μαγειρική, τον κανιβαλισμό σε πολιτισμό. Το περιγράφει έξοχα ο μακαρίτης Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν: «Τρώω σημαίνει σκοτώνω και καταβροχθίζω μια ύπαρξη που πριν ήταν ζωντανή, είτε πρόκειται για ζώο είτε για φυτό.

Εάν καταβροχθίζαμε απευθείας το νεκρό ζώο… θα θεωρούμασταν άγριοι. Αν όμως μαρινάρουμε το ζώο, για να το μαγειρέψουμε στη συνέχεια με αρωματικά χόρτα από την Προβηγκία και μ’ ένα ποτήρι γλυκό κρασί, τότε έχουμε πραγματοποιήσει ένα εξαιρετικό πολιτιστικό εγχείρημα, το οποίο όμως δεν παύει να βασίζεται στην αγριότητα και στον θάνατο». Αυτά τα υψηλής αισθητικής γούστα ώθησαν, κατά μία εκδοχή, τους σταυροφόρους στην απελευθέρωση των Αγίων Τόπων που κατά τύχη συνέπιπταν με τον δρόμο των μπαχαρικών. Και ανάλογα αισθήματα έχουν ωθήσει τους εκλεπτυσμένους ουρανίσκους της Δύσης στην αναζήτηση των πιο εξωτικών αγαθών, στην κατάκτηση των πιο απομακρυσμένων αγορών. Η ικανοποίηση της πείνας είναι, λοιπόν, το πυρηνικό ένστικτο που διαμόρφωσε τον κόσμο μας, που τον διαχώρισε σε παραγωγούς και καταναλωτές, σε κοινωνίες αφθονίας και στέρησης.

Συμβαίνει, όμως, το εξής παράδοξο. Ενώ η ανθρωπότητα έχει απομακρυνθεί εδώ και χιλιετίες από το μοντέλο του «κυνηγού-συλλέκτη», ενώ έχει φτάσει σ’ ένα επίπεδο ευφυΐας (πάντα χάρη στην πείνα) και τεχνολογίας που θα έπρεπε να καταστήσουν άγνωστη τη λέξη λιμός, οι μεγάλοι λιμοί θερίζουν κάθε χρόνο εκατομμύρια ζωές, σαρώνουν δεκάδες χώρες και έχουν γίνει σήμα κατατεθέν της γεωπολιτικής του χάους. Οι κρίσεις τροφής της Ιστορίας ήσαν συχνοί, αλλά οι μεγάλοι λιμοί ήταν μετρημένοι στα δάκτυλα. Εξελίχθηκαν σε ακραίες κλιματικές ή κοινωνικές συνθήκες και τα καταστροφικά τους αποτελέσματα απορροφούνταν από τη διατροφική αυτάρκεια των πληθυσμών της υπαίθρου που τρέφονταν σύμφωνα με τις παραγωγικές τους δυνατότητες. Ο 20ός και ο 21ος αιώνας διαψεύδουν τη βεβαιότητα ότι ο οικουμενικός -πλέον- καπιταλισμός καθιστά την πείνα άγνωστη λέξη. Το αντίθετο μάλιστα. Από τη γενοκτονία της Μπιάφρα στη Νιγηρία, που πριν από 40 χρόνια έγινε το φόβητρο των ανόρεκτων παιδιών της Δύσης, μέχρι σήμερα οι διατροφικές κρίσεις έχουν σχεδόν αποκτήσει την περιοδικότητα των επιχειρηματικών κύκλων. Και αφορούν πληθυσμούς δισεκατομμυρίων, όχι μεμονωμένες νησίδες δυστυχίας. Στην Ασία ή στην Αφρική αφορούν, βεβαίως, την επιβίωση με ένα κομμάτι ψωμί ή μια χούφτα ρύζι – στην κυριολεξία. Αλλά και στην ανέμελη Ευρώπη ή Βόρεια Αμερική, το τραπέζι της αφθονίας, απόλυτα εξαρτημένο από την παραγωγή του σταριού στην Ουκρανία ή τη σοδειά ρυζιού στην Ασία, είναι πια εξαιρετικά ευπαθές. Οι άνθρωποι των καπιταλιστικών μητροπόλεων, όμηροι ενός πολυδαίδαλου πλανητικού δικτύου παραγωγής και διανομής τροφίμων, είναι ίσως οι πιο εκτεθειμένοι στον λιμό του μέλλοντος, κι ας ασχολούνται προς το παρόν με τις παρενέργειες της παχυσαρκίας ή της υψηλής χοληστερίνης.

Η ιστορία της πείνας δεν έχει κλείσει, λοιπόν. Πιθανώς να ζούμε ήδη τους κορυφαίους της σταθμούς. Το θέμα είναι γιατί. Η πείνα δεν έχει άλλον φίλο εκτός από τον τροφοδότη της, έλεγε ο Αριστοφάνης. Αυτό είναι το ερώτημα. Ποιος είναι ο τροφός της πείνας; Μεμονωμένους ενόχους θα βρούμε πολλούς: τον τζογαδόρικο καπιταλισμό που έχει μετατρέψει τους πόρους ύπαρξης σε χρηματιστηριακές αξίες, τις κλιματικές αλλαγές που ερημοποιούν εύφορες πεδιάδες, τη φάμπρικα των βιοκαυσίμων που εν ονόματι της οικολογίας κλέβει ζωτικό χώρο από τη διατροφική γεωργία, τους εμφύλιους πολέμους που υποθάλπει η νεοαποικιοκρατία, τη μεταρρυθμιστική λαίλαπα που επιβάλλουν στον αναπτυσσόμενο κόσμο διεθνείς οργανισμοί. Αλλά, κοινός παρονομαστής όλων αυτών ποιος είναι; Το όνομα αυτής, αγορά. Η αγορά μεταμορφώνει τον αγρότη σε βιομηχανικό εργάτη, το σταροχώραφο σε φάρμα παραγωγής βιομάζας, τις αγροτικές περιοχές σε βιομηχανικές ζώνες, τις καλλιεργητικές πεδιάδες σε Σίλικον Βάλεϋ. Η αγορά «αποφασίζει» για τις κρίσεις υπερπαραγωγής και τις κρίσεις ένδειας, το μαγικό, αόρατο χέρι της μεταφέρει τα πλεονάσματα εκεί που υπάρχουν εισοδήματα και αδειάζει τα ράφια εκεί που ο μέσος καταναλωτής δεν έχει να διαθέσει πάνω από ένα ευρώ τη μέρα. Η αγορά μετατρέπει σε είδος πολυτελείας ένα φρούτο λίγα μέτρα από τον τόπο παραγωγής του, όταν, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά απ’ αυτόν, το ίδιο φρούτο σαπίζει αδιάθετο στο ράφι του πωλητή ή αφάγωτο στο ψυγείο του καταναλωτή. Η αγορά, πιο απελευθερωμένη από ποτέ, καταλύει τα σύνορα στις χώρες της αφθονίας και υψώνει αδιαπέραστα τείχη στις χώρες της ένδειας.

Βεβαίως, της οφείλουμε ότι δεν σιτιζόμαστε πια με ό,τι έχει το μποστάνι μας και ό,τι βγάζει το χωράφι μας. Αλλά, αν υποθέσουμε ότι και η αγορά είναι κατάκτηση της ευφυΐας που απέκτησε το είδος μας παλεύοντας με την πείνα, είναι ταυτόχρονα ένα παράδοξο που προσβάλλει την ευφυΐα αυτή. Καιρός για το επόμενο διανοητικό άλμα.

Μοζαμβίκη: 275.000 άτομα χρήζουν επισιτιστικής βοήθειας

Το Εθνικό Ινστιτούτο Διαχείρισης Καταστροφών της Μοζαμβίκης ανακοίνωσε ότι περίπου 275.000 άτομα στη χώρα χρειάζονται επισιτιστική βοήθεια, καθώς η μακρά ξηρασία προκάλεσε καταστροφή των αγροτικών καλλιεργειών σε ορισμένα τμήματα της χώρας.

«Οι νότιες επαρχίες Μαπούτο, Γάζα και Ινχαμπάνε αντιμετωπίζουν διατροφική ανασφάλεια και εργαζόμαστε για να θρέψουμε περίπου 275.000 ανθρώπους, κυρίως τους ηλικιωμένους, τις γυναίκες και τα παιδιά», δήλωσε ο διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Διαχείρισης Καταστροφών της Μοζαμβίκης, Τζοάο Ριμπέιρο.

«Αυτή τη στιγμή καταρτίζουμε σχέδιο για να εξακριβώσουμε πόσα τρόφιμα χρειάζονται, δεδομένου και του γεγονότος ότι ακόμα συγκεντρώνουμε πληροφορίες από τις πιο απομακρυσμένες περιοχές», πρόσθεσε ο Ριμπέιρο.

Η Μοζαμβίκη αναμένεται να έχει συνολική σοδειά 2,6 εκατομμυρίων τόνων σιτηρών εφέτος, δηλαδή η συγκομιδή θα είναι αυξημένη κατά 14% σε σχέση με πέρυσι. Ωστόσο οι ελάχιστες βροχοπτώσεις και οι υψηλές τιμές των τροφίμων στα βόρεια και κεντρικά τμήματα της χώρας έχουν αφήσει πολλούς ανθρώπους χωρίς επαρκή κάλυψη των επισιτιστικών αναγκών τους.

Επί τάπητος (ξανά και ξανά και ξανά) κλιματικές αλλαγές, αφοπλισμοί και φτώχεια

Σε μία τρόπον τινά παγκόσμια συνέλευση αναμένεται να εξελιχθεί η 64η γενική συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), οι εργασίες της οποίας αρχίζουν την Τρίτη και θα διεξαχθούν στην έδρα του οργανισμού, στη Νέα Υόρκη. Αυτό μπορεί να συμβεί διότι, όπως επισημαίνεται σε δημοσίευμα της ιστοσελίδας της Deutsche Welle («DW»), η γενική συνέλευση έχει ένα ασυνήθιστα φορτωμένο πρόγραμμα.

Ενώ θα διεξάγεται η κυρίως συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών με βασικό θέμα τις κλιματικές αλλαγές στον πλανήτη Γη, θα συνεδριάζουν παράλληλα και οι επιτροπές διαβουλεύσεων σχετικά με τα ζητήματα του αφοπλισμού και της φτώχειας!!! (Μπά πρόλαβαν μεταξύ χαβιαριού και σαμπάνιας να βρούν χρόνο για να ξαναδιαπιστώσουν το πρόβλημα τη πείνας και της φτώχειας;).

Επιπλέον, στη συνέλευση θα παραβρεθούν, εκτός από τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, πάνω από 100 ηγέτες, ανάμεσά τους ο Λίβυος ηγέτης Μουαμάρ Καντάφι και ο Ιρανός πρόεδρος Μαχμούτ Αχμαντινετζάντ.

Οι κινήσεις Ομπάμα

Ταυτόχρονα, ο Αμερικανός πρόεδρος, που θα κάνει την πρώτη του επίσημη εμφάνιση στα Ηνωμένα Έθνη, επιδιώκει μια κοινή συνάντηση με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου και τον Παλαιστίνιο πρόεδρο Αμπάς, με στόχο τη δρομολόγηση νέων ειρηνευτικών συνομιλιών στη Μέση Ανατολή. Πάντως, από πλευράς Λευκού Οίκου, εκφράζεται επιφύλαξη και πως δεν υπάρχουν «μεγάλες προσδοκίες» για αποτελέσματα από τις αυριανές συνομιλίες μεταξύ του Μπαράκ Ομπάμα και των ηγετών των Ισραηλινών και των Παλαιστίνιων. Ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Ρόμπερτ Γκιμπς δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι ο Ομπάμα επιθυμεί «να συνεχίσει να προωθεί την πρόοδο» στις ειρηνευτικές συνομιλίες. Η συνάντηση των τριών θα είναι η πρώτη που θα γίνει αφότου ο Ομπάμα ανέλαβε την προεδρία των ΗΠΑ.

Την Τρίτη, εξάλλου, θα γίνει και η συνάντηση για τις κλιματικές αλλαγές, στην οποία εκτιμάται πως θα παραστούν όλοι οι αρχηγοί κρατών. Στο προοίμιο των συναντήσεων της Τρίτης για το κλίμα και τη σύνοδο της Κοπεγχάγης, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι-μουν εξέφρασε ήδη την ανησυχία του για τους ρυθμούς των διαπραγματεύσεων, λέγοντας πως «ο χρόνος είναι ελάχιστος και οι διαπραγματεύσεις ιδιαίτερα πολύπλοκες».

Ο επικεφαλής της υπηρεσίας του ΟΗΕ για το κλίμα δήλωσε ότι αναμένει από την Κίνα να γίνει «ο παγκόσμιος ηγέτης» στις προσπάθειες για την αντιμετώπιση των συνεπειών από τις κλιματικές αλλαγές, με αφορμή τις ανακοινώσεις που θα κάνει την Τρίτη ο πρόεδρος της Κίνας Χου Ζιντάο για θέματα περιβαλλοντικής πολιτικής. Ο Ίβο Ντε Μπερ δήλωσε ότι αναμένει από τον πρόεδρο της Κίνας να ανακοινώσει σειρά μέτρων «που θα φέρουν τις κινεζικές εκπομπές αερίων σημαντικά μακριά από το σημείο, στο οποίο βρίσκονται σήμερα».

«Αυτές οι πολιτικές θα φέρουν την Κίνα στη θέση του παγκόσμιου ηγέτη ως προς την αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών και θα είναι αρκετά ειρωνικό να τις ακούσουμε σε μία χώρα [τις ΗΠΑ] που είναι πεπεισμένη ότι η Κίνα δεν κάνει τίποτα για να αντιμετωπίσει τις κλιματικές αλλαγές», δήλωσε ο Ίβο Ντε Μπερ.

Επίσης, θα συζητηθεί και το ζήτημα της φτώχειας στον πλανήτη, καθώς πάνω από 100 εκατομμύρια άνθρωποι, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Είναι χαρακτηριστικό πως η συζήτηση πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα αποσκοπεί στο να χαραχθούν οι πρώτες (μετα από τόσες δεκαετίες πάλι πρώτες είναι;) κατευθυντήριες γραμμές, οι οποίες θα συζητηθούν διεξοδικά το ερχόμενο Σαββατοκύριακο και στη Σύνοδο Κορυφής της G20.

Παράλληλα, όμως, με τη συζήτηση στη Γενική Συνέλευση, που θα διαρκέσει μέχρι τις 28 Σεπτεμβρίου, θα διεξαχθεί και ειδική συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών όλων των χωρών - μελών του ΟΗΕ.

Η ελπίδα του Μπαν Κι-μουν

Βασικός στόχος της συγκεκριμένης συνάντησης είναι η διαπραγμάτευση του πρωτοκόλλου για τον τερματισμό των πυρηνικών δοκιμών. Είναι χαρακτηριστικό ότι έχουν περάσει 10 χρόνια από την υπογραφή της σχετικής συμφωνίας για τον τερματισμό των πυρηνικών δοκιμών, αλλά πολλές χώρες -μέλη του ΟΗΕ δεν την έχουν ακόμη υπογράψει, μεταξύ των οποίων είναι και οι ΗΠΑ.

Πάντως, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ εκτιμά πως τώρα οι ΗΠΑ θα υπογράψουν το σχετικό πρωτόκολλο. Το ίδιο πιστεύει και ο Γερμανός πρεσβευτής στα Ηνωμένα Εθνη Τόμας Μάτουσεκ: «Νομίζω ότι ο Μπαράκ Ομπάμα μπορεί να καταστήσει σαφές ότι τώρα οι ΗΠΑ θα στρατευθούν ενεργά στην κατεύθυνση της μείωσης των εξοπλιστικών προγραμμάτων, ειδικά των πυρηνικών όπλων και του ελέγχου των πυρηνικών εξοπλισμών», είπε χαρακτηριστικά.

Εξάλλου, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Μίλιμπαντ θα προεδρεύσει την Τετάρτη της Συνόδου των «Έξι» που θα ασχοληθεί με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, όπως ανακοίνωσε η βρετανική κυβέρνηση.

Αυτή η σύνοδος των «Έξι» (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία, Βρετανία, Γερμανία) έχει ως στόχο να προετοιμάσει τη σύνοδο της 1ης Οκτωβρίου ανάμεσα στους εκπροσώπους των χωρών αυτών και τον βασικό Ιρανό διαπραγματευτή Σαίντ Τζαλίλι για τον πυρηνικό φάκελο για να δουν αν είναι δυνατόν να βγουν από το σημερινό αδιέξοδο.

Οι συνομιλίες στις αρχές Οκτωβρίου στην Τουρκία θα είναι οι πρώτες σε υψηλό επίπεδο για το ζήτημα αυτό μετά την εκλογή του Μπαράκ Ομπάμα.

«Είναι καιρός το Ιράν να κάνει συγκεκριμένες χειρονομίες για να δείξει ότι έχει ειρηνικές προθέσεις με το πυρηνικό του πρόγραμμα εμπλουτισμού ουρανίου», δήλωσε την Κυριακή στο Sky News o Μίλιμπαντ, τονίζοντας χωρίς άλλες λεπτομέρειες ότι θα μεταβεί στη Νέα Υόρκη μέσα στην εβδομάδα για να συναντηθεί με τους ομολόγους του της ομάδας των «Έξι».

«Είναι καιρός το Ιράν να κάνει συγκεκριμένες χειρονομίες για να δείξει ότι θέλει να ζήσει βάσει των κανόνων της Συνθήκης για τη μη διάδοση των πυρηνικών που έπαιξε ένα τόσο σημαντικό ρόλο για τον περιορισμό της διάδοσης των πυρηνικών κατά τα τελευταία 40 χρόνια», πρόσθεσε ο Βρετανός ΥΠΕΞ.

Σχεδόν 11.000.000 παιδιά μέχρι τριών χρόνων πεθαίνουν κάθε χρόνο από προλαμβανόμενες ασθένειες

Η «Γιούνισεφ» επέλεξε να ασχοληθεί με την πρώιμη παιδική ηλικία (0 - 3 ετών), «εξαιτίας της κρισιμότητας των χρόνων αυτών για την υπόλοιπη παιδική ηλικία». Μόνο που και γι' αυτό το θέμα τα... μαντάτα δεν είναι καθόλου, μα καθόλου ευχάριστα: Σχεδόν 11 εκατομμύρια παιδιά αυτής της ηλικίας πεθαίνουν κάθε χρόνο από προλαμβανόμενες ασθένειες, 170 εκατομμύρια παιδιά υποσιτίζονται, πάνω από 100 εκατομμύρια δε θα γνωρίσουν ποτέ την αίθουσα ενός σχολείου, ενώ ένα στα δέκα παιδιά έχει κάποιου είδους αναπηρία. Κι αυτή είναι μόλις μια μικρή περίληψη των όσων τραγικών λέει, για μια ακόμη φορά, η διεθνής οργάνωση...

Αν θελήσει τώρα να μιλήσει κανείς αναλυτικά με γεγονότα και αριθμούς για την πρώιμη ηλικία, ο κατάλογος των απωλειών είναι ιδιαίτερα μακρύς. Συγκεκριμένα σχεδόν 129 εκατομμύρια παιδιά γεννήθηκαν τον προηγούμενο χρόνο, κι απ' αυτά - όπως ειπώθηκε - σχεδόν 11 εκατομμύρια πέθαναν από προλαμβανόμενες ασθένειες. Οι πέντε κύριες αιτίες - δολοφόνοι παιδιών ήταν: Συνθήκες πριν και μετά τη γέννα 20%, αναπνευστικές λοιμώξεις 18%, διαρροϊκές ασθένειες 17%, ασθένειες προλαμβανόμενες με εμβολιασμό 15% και ελονοσία 7%. Ακόμη, περισσότερο από το 20% των παιδιών πρώιμης ηλικίας στον αναπτυσσόμενο κόσμο δεν πηγαίνουν σχολείο, και άλλα 20 εκατομμύρια παιδιά είναι εκτοπισμένα από συρράξεις. Τέλος, περισσότερα από 10 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 15 ετών έχουν χάσει τη μητέρα τους ή και τους δύο γονείς τους από Εϊτζ, περίπου 177 εκατομμύρια είναι λιποβαρή, εξαιτίας του υποσιτισμού στις έγκυες γυναίκες, ενώ κάθε χρόνο σχεδόν 15 εκατομμύρια κορίτσια ηλικίας 15 - 19 ετών γίνονται μητέρες.

Ακριβώς σ' αυτό το σημείο η «Γιούνισεφ» κάνει «αυθόρμητα» - όπως λέει - το ερώτημα: «Γιατί μια αναπτυξιακή στρατηγική που να επικεντρώνεται στην πρώιμη ηλικία δεν έχει υιoθετηθεί σε παγκόσμια κλίμακα παρά τα προφανή πλεονεκτήματά της;». Η μονολεκτική της απάντηση είναι «η φτώχεια». Περιφραστικά την ερμηνεύει ως εξής: Πάνω από 1,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι - ανάμεσα στους οποίους 500 εκατομμύρια παιδιά - ζουν με λιγότερο από ένα δολάριο την ημέρα. Οι φτωχές χώρες δαπανούν κολοσσιαία ποσά, για να ξεπληρώσουν τα περισσότερα από δύο τρισεκατομμύρια δολάρια του εξωτερικού τους χρέους αντί να τα επενδύσουν στην εκπαίδευση, την υγεία και τη δημιουργία υποδομής. Ταυτόχρονα, οι πλουσιότερες χώρες που απολαμβάνουν μια χωρίς προηγούμενο οικονομική ευμάρεια δεν έχουν βοηθήσει. «Επενδύοντας σε πολεμικές μηχανές καταστροφής, πολλές χώρες, κλέβουν στην ουσία φαγητό, καθαρό νερό, ιατρικές υπηρεσίες και εκπαίδευση απ' τους πολίτες τους», σημειώνει η «Γιούνισεφ».

Τέλος, η διεθνής οργάνωση αναφέρεται στη θνησιμότητα κάτω των πέντε ετών, λέγοντας πως «υπάρχει πρόοδος, χρειάζεται όμως περισσότερη». Η περιοχή που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει έντονα το πρόβλημα είναι η κάτω της Σαχάρας Αφρική με 173 θανάτους ανά 1.000 γεννήσεις και ακολουθεί η Νότια Ασία με 104 θανάτους ανά 1.000 γεννήσεις.

Παιδιά καταδικασμένα πριν ανοίξουν τα μάτια!

Κάθε χρόνο η «Γιούνισεφ», με την καθιερωμένη της έκθεση για την «κατάσταση των παιδιών στον κόσμο», παρουσιάζει μια σειρά στοιχεία που αποδεικνύουν πως τα παιδιά κατ' αρχήν και οι γυναίκες ακολούθως, είναι τα βασικά θύματα των τραγικών ανισοτήτων αυτού του κόσμου, ενώ ταυτόχρονα - έστω και με έμμεσο τρόπο - σκιαγραφεί και τις αιτίες που προκαλούν όσα προκαλούν.

Μπορεί, βέβαια, να μη μιλά για αγώνες, για την απαιτούμενη πια πάλη των λαών, ώστε να ανατραπεί αυτή η τραγική κατάσταση, που καταδικάζει ένα παιδί πριν ακόμα γεννηθεί(!) στη φτώχεια, την αμάθεια και το... θάνατο. Αλλά είναι σημαντικό το ότι, έστω και με το γάντι, σε σημεία και της φετινής της έκθεσης, η διεθνής οργάνωση σφάζει! Πώς αλλιώς θα μπορούσε, ας πούμε, να ερμηνευτεί η φράση της «Γιούνισεφ», στην πολύ «φρέσκια» έρευνά της: «Επενδύοντας σε πολεμικές μηχανές καταστροφής, πολλές χώρες, κλέβουν στην ουσία φαγητό, καθαρό νερό, ιατρικές υπηρεσίες και εκπαίδευση από τους πολίτες τους»...

Η έκθεση της Οργάνωσης, με τίτλο «Η καλύτερη δυνατή αρχή στη ζωή είναι δικαίωμα κάθε παιδιού», υπεραμύνεται της θέσης, ότι η εξασφάλιση των δικαιωμάτων ενός παιδιού είναι μια διαδικασία που πρέπει να ξεκινά πολύ νωρίς, ακόμη και πριν τη γέννησή του, επειδή «επενδύοντας νωρίς στην υγεία, την εκπαίδευση και τη διατροφή ενός παιδιού είναι ένας σχετικά αποτελεσματικός και αποδοτικός τρόπος για την εξοικονόμηση πόρων μελλοντικά, στον τομέα της υγείας, αλλά και άλλων κοινωνικών υπηρεσιών».

Ετσι η «Γιούνισεφ» για το 2009 επέλεξε να επικεντρωθεί στην πρώιμη ηλικία (0 - 3 ετών), εξαιτίας της κρισιμότητας των χρόνων αυτών για την υπόλοιπη παιδική ηλικία. Υποστηρίζει δε ότι η πρώιμη ηλικία «πρέπει να τύχει της μέγιστης προσοχής από κάθε υπεύθυνη κυβέρνηση», όσον αφορά τους νόμους, την πολιτική, τα προγράμματα και την κατανομή πόρων. Ενδεικτικά σημειώνει: «Αποτελεί ειρωνεία το γεγονός ότι παρά τον προβληματισμό για την έλλειψη της αειφόρου ανάπτυξης σε πάρα πολλές χώρες σ' ολόκληρο τον κόσμο, τα κράτη, τα κέντρα αποφάσεων και οι αναπτυξιακοί φορείς μοιάζουν να είναι τυφλοί ως προς τη μία, μοναδική ευκαιρία επένδυσης, με σχεδόν εγγυημένα αποτελέσματα: Την εξασφάλιση στα παιδιά μιας καλής αρχής στη ζωή»...

Η πρώιμη ηλικία με γεγονότα και αριθμούς!

Σχεδόν 485 εκατομμύρια είναι τα παιδιά σε όλον τον κόσμο, ηλικίας 0 - 3 ετών, απ' τα οποία τα 129 εκατομμύρια γεννήθηκαν τον προηγούμενο χρόνο. Απ' αυτά τα παιδιά, σύμφωνα με τα στοιχεία της οργάνωσης, σχεδόν 11 εκατομμύρια πεθαίνουν κάθε χρόνο από προλαμβανόμενες ασθένειες, 170 εκατομμύρια παιδιά υποσιτίζονται, πάνω από 100 εκατομμύρια δε θα γνωρίσουν ποτέ την αίθουσα ενός σχολείου, ενώ ένα στα δέκα παιδιά έχει κάποιου είδους αναπηρία. Κι αυτή είναι μόλις μια μικρή περίληψη των όσων τραγικών λέει στη συνέχεια η διεθνής οργάνωση...


Οι πέντε κύριες αιτίες - δολοφόνοι παιδιών ήταν: Συνθήκες πριν και μετά τη γέννα 20%, αναπνευστικές λοιμώξεις 18%, διαρροϊκές ασθένειες 17%, ασθένειες προλαμβανόμενες με εμβολιασμό 15% και ελονοσία 7%. Ακόμη, περισσότερο από το 20% των παιδιών πρώιμης ηλικίας στον αναπτυσσόμενο κόσμο δεν πηγαίνουν σχολείο, και άλλα 20 εκατομμύρια παιδιά είναι εκτοπισμένα από συρράξεις. Τέλος, περισσότερα από 10 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 15 ετών έχουν χάσει τη μητέρα τους ή και τους δύο γονείς τους από Εϊτζ, περίπου 177 εκατομμύρια είναι λιποβαρή, εξαιτίας του υποσιτισμού στις έγκυες γυναίκες, ενώ κάθε χρόνο σχεδόν 15 εκατομμύρια κορίτσια ηλικίας 15 - 19 ετών γίνονται μητέρες.

Ακριβώς σ' αυτό το σημείο η «Γιούνισεφ» κάνει «αυθόρμητα» - όπως λέει - το ερώτημα: «Γιατί μια αναπτυξιακή στρατηγική που να επικεντρώνεται στην πρώιμη ηλικία δεν έχει υιοθετηθεί σε παγκόσμια κλίμακα, παρά τα προφανή πλεονεκτήματά της;». Η μονολεκτική της απάντηση είναι «η φτώχεια». Περιφραστικά την ερμηνεύει ως εξής: Πάνω από 1,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι - ανάμεσα στους οποίους 500 εκατομμύρια παιδιά - ζουν με λιγότερο από ένα δολάριο την ημέρα. Οι φτωχές χώρες δαπανούν κολοσσιαία ποσά, για να ξεπληρώσουν τα περισσότερα από δύο τρισεκατομμύρια δολάρια του εξωτερικού τους χρέους αντί να τα επενδύσουν στην εκπαίδευση, την υγεία και τη δημιουργία υποδομής. Ταυτόχρονα, οι πλουσιότερες χώρες που απολαμβάνουν μια χωρίς προηγούμενο οικονομική ευμάρεια «δεν έχουν βοηθήσει επαρκώς». Στα σημαντικότερα εμπόδια η «Γιούνισεφ» κατατάσσει επίσης την πάντοτε παρούσα απειλή της βίας στο σπίτι, στα σχολεία, στις κοινότητες αυτών των παιδιών. Αναφέρει ακόμη πως πολλά παιδιά εξαναγκάζονται να συμμετέχουν σε πολέμους, γεγονός που ως συνέπεια έχει «τα παιδιά αυτά να απογυμνώνονται από τα δικαιώματά τους και διακινδυνεύεται η ζωή τους».

Τέλος, τα στοιχεία που δίνει η διεθνής οργάνωση μιλούν και για τον δείκτη θνησιμότητας κάτω των πέντε ετών, λέγοντας πως «ο δείκτης αυτός είναι ένας κρίσιμος δείκτης για την ευημερία των παιδιών, που μας δείχνει άμεσα το βαθμό της προόδου που έχει επιτευχθεί». Βέβαια, τα στοιχεία που εδώ δίνονται, δείχνουν πως «υπάρχει πρόοδος, χρειάζεται όμως περισσότερη». Η περιοχή που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει έντονα το πρόβλημα της παιδικής θνησιμότητας είναι η κάτω της Σαχάρας Αφρική με 173 θανάτους ανά 1.000 γεννήσεις. Ακολουθεί η Νότια Ασία με 104 θανάτους ανά 1.000 γεννήσεις, η Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική με 63 θανάτους, η Ανατολική Ασία και ο Ειρηνικός με 45 θανάτους, η Λατινική Αμερική και η Καραϊβική με 39.

Δεν παίζουμε με τα παιδιά

Πάνω από 13 εκ. παιδιά πεθαίνουν ετησίως. Στην Αφρική και Νότια Ασία από τα 1.000 παιδιά που γεννιούνται πεθαίνουν τα 100. Στη Σαχάρα οι θάνατοι φτάνουν στους 170. Περίπου 600.000 νεογνά πεθαίνουν από νεογνικό τέτανο και 1.000.000 από ιλαρά. Η διαρροϊκή αφυδάτωση σκοτώνει άλλα 3.000.000. Το 80% απ' αυτά έχουν ηλικία κάτω των 2 ετών!

3,6 εκ. παιδιά σκοτώνουν οι αναπνευστικές λοιμώξεις. Το AIDS έχει μολύνει 10.000.000 παιδιά, ενώ έχει αφήσει πάνω από 9 εκ. ορφανά. Το 15% των κοριτσιών ηλικίας 15 έως 24 ετών στη Μοζαμβίκη είναι φορείς του AIDS. Το 75% αυτών των κοριτσιών αγνοεί πώς να προστατευτεί από την ασθένεια.

Στην Αφρική και τη νότια Σαχάρα η ελονοσία σκοτώνει 1 - 2 εκ., ενώ 120 εκ. νοσούν από αυτήν. Το 50% του πληθυσμού ζει σε συνθήκες απολύτου φτώχειας, επιβιώνοντας με λιγότερο από 1 δολάριο ημερησίως.

Για τα κορίτσια, γενικά, η κατάσταση είναι ακόμα πιο τραγική. Θηλυκά έμβρυα και βρέφη δολοφονούνται σε διάφορες χώρες της Ασίας μόνον και μόνον γιατί γεννήθηκαν ή πρόκειται να γεννηθούν κορίτσια. Περίπου 2.000.000 κοριτσάκια, δηλαδή 6.000 την ημέρα, υφίστανται γυναικεία περιτομή ετησίως, με κύριες επιπτώσεις μολύνσεις, AIDS, ψυχικά τραύματα.

Από τα 13.000.000 παιδιά, που πεθαίνουν ετησίως υπολογίζεται ότι τα 4.000.000 πεθαίνουν από την πείνα, καθώς σχεδόν το 1/3 των παιδιών κάτω των 5 ετών, δηλαδή περίπου 165 εκατομμύρια παιδιά, υποσιτίζονται. Η αβιταμίνωση Α προσβάλλει 40 εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως και τυφλώνει 250.000 απ' αυτά ετησίως. Θυμίζουμε πως η βιταμίνη Α βρίσκεται στα φυλλώδη πράσινα λαχανικά και στα κίτρινα λαχανικά. Τόσο απλό!

Πάνω από 5.7 εκ. παιδιά γεννήθηκαν με κρετινισμό εξαιτίας της ιωδιοπενίας. Το 50% όλων των περιπτώσεων σιδηροπενίας, που προσβάλλει 1 στους 3 ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, εμφανίζεται μεταξύ των εγκύων γυναικών και των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Το 60-80% των προβλημάτων υγείας των παιδιών οφείλεται στον υποσιτισμό και σε ασθένειες που μπορούν να προληφθούν. Στην Κένυα υπολογίζεται ότι ο υποσιτισμός των παιδιών κάτω των 5 ετών έχει αυξηθεί το τελευταίο διάστημα από 0,25% σε 13,15%, ενώ σε ορισμένες περιοχές της Σομαλίας το ποσοστό υποσιτισμού των παιδιών κάτω των 5 ετών υπερβαίνει το 24%.

O πολιτισμός του κρέατος φέρνει πείνα

Aρθρο του Pίφκιν

O πολιτισμός του κρέατος απειλεί με πείνα τον αναπτυσσόμενο κόσμο. O γνωστός οικονομολόγος και συγγραφέας Tζέρεμι Pίφκιν, σε ένα ανατρεπτικό άρθρο, επισημαίνει ότι αυξάνονται ραγδαία οι εκτάσεις στις οποίες καλλιεργούνται ζωοτροφές που προορίζονται για ζώα που καταναλώνονται από τους πλουσιότερους κατοίκους του πλανήτη, ενώ οι υπόλοιποι υποσιτίζονται ή πεθαίνουν από πείνα.

Kαι όμως, παρά τις προκαταλήψεις για τη θρεπτική αξία του κρέατος, ένα στρέμμα φυτευμένο με όσπρια παράγει δέκα φορές περισσότερες πρωτεΐνες από την καλλιέργεια σπόρων που προορίζονται για ζωοτροφές.

H παραγωγή κυρίως ζωικών πρωτεϊνών ευθύνεται για ασθένειες αλλά και για τον υποσιτισμό ενός δισεκατομμυρίου ανθρώπων

Στη διάσκεψη του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων αυτή την εβδομάδα στη Ρώμη, το μενού των επίσημων γευμάτων ήταν πιο ενδιαφέρον από το ίδιο το περιεχόμενο των συνεδριάσεων. Στα διαλείμματα των συζητήσεων περί πείνας και υποσιτισμού, οι υπουργοί Γεωργίας απόλαυσαν το κρέας τους, που σε πολλές περιπτώσεις ήταν βοδινό. Κι εδώ βρίσκεται το παράδοξο.

Καθημερινά, εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο πεινούν διότι όλο και μεγαλύτερο τμήμα της καλλιεργήσιμης γης φυτεύεται με σπόρους που χρησιμοποιούνται ως ζωοτροφές, όχι για τη διατροφή ανθρώπων. Και βέβαια, τα ζώα που τρέφονται με αυτές τις καλλιέργειες καταναλώνονται από τους πλουσιότερους κατοίκους του πλανήτη, ενώ οι υπόλοιποι υποσιτίζονται ή πεθαίνουν της πείνας. Η μετάβαση της παγκόσμιας γεωργίας από την καλλιέργεια τροφής στην καλλιέργεια ζωοτροφής είναι μία νέα διεστραμμένη πρακτική, με συνέπειες που θα μπορούσαν να είναι σοβαρότερες από οποιοδήποτε άλλο κακό έχει κάνει ποτέ άνθρωπος σε άνθρωπο.

Αυτή τη στιγμή, πάνω από το 70% της αγροτικής παραγωγής των ΗΠΑ προορίζεται για τη διατροφή ζώων, κυρίως βοοειδών. Τα βοοειδή είναι τα πλέον αδηφάγα, οι «Κάντιλακ» των ζώων. Για να κερδίσει ένα μοσχάρι μισό κιλό βάρος, χρειάζεται να καταναλώσει πάνω από τέσσερα κιλά τροφής, εκ των οποίων τα 2,7 πρέπει να είναι δημητριακά ή υποκατάστατα δημητριακών. Συνολικά, μόνο το 11% της τροφής των βοοειδών γίνεται κρέας, ενώ τα υπόλοιπα χάνονται στη μετατροπή, χρησιμοποιούνται για τις φυσιολογικές λειτουργίες του οργανισμού τους, συντηρούν μέρη του ζώου που δεν τρώγονται, ή αποβάλλονται ως περιττώματα.

Tεχνητή διατροφική αλυσίδα

Το γεγονός ότι τα ζώα που καταλήγουν στο πιάτο μας καταναλώνουν μεγάλο μέρος των δημητριακών του πλανήτη είναι ένα εξαιρετικά πρόσφατο φαινόμενο στην παγκόσμια γεωργία. Η σταδιακή μετάβαση στο μοντέλο αυτό τα τελευταία πενήντα χρόνια έγινε χωρίς συζήτηση –παρ’ όλ’ αυτά έχει πολύ μεγαλύτερη επίδραση στην κατανομή των τροφίμων από οποιοδήποτε άλλο παράγοντα της σύγχρονης ιστορίας. Είναι μια τεχνητή διατροφική αλυσίδα, η πλέον άνιση τής ιστορίας.

Στις αναπτυσσόμενες χώρες, ο αγροτικός πληθυσμός εξεγείρεται κατά καιρούς, ζητώντας αναδασμό της γης. Eτσι, το ζήτημα της ιδιοκτησίας της γης αποτελεί αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης, όμως το θέμα των χρήσεων τής καλλιεργήσιμης γης παραμένει εκτός συζήτησης.

Παραδεχόμαστε σχεδόν αξιωματικά ότι για να θρέψουμε τον κόσμο με περισσότερες πρωτεΐνες πρέπει να τον ταΐσουμε περισσότερο κρέας. Oμως, ένα εκτάριο φυτεμένο με δημητριακά παράγει πέντε φορές περισσότερες πρωτεΐνες από ένα εκτάριο που προορίζεται για τη διατροφή ζώων. Αν μάλιστα φυτέψουμε την ίδια έκταση με όσπρια (φασόλια, αρακά, φακές) παράγουμε δέκα φορές περισσότερες πρωτεΐνες, ενώ αν τη φυτέψουμε λαχανικά, η πρωτεϊνική παραγωγή μπορεί ως και να δεκαπενταπλασιαστεί.

Οι εταιρείες, που παράγουν τους σπόρους και τα χημικά λιπάσματα, εκτρέφουν τα ζώα και ελέγχουν τα σφαγεία και τη διανομή του κρέατος προσπαθούν να μας πείσουν ότι το καλύτερο κρέας προέρχεται από ζώα που έχουν τραφεί με δημητριακά. Αυτό είναι «το ανώτατο σκαλί της κλίμακας των πρωτεϊνών» και, σύμφωνα με τη λογική αυτή, το κύρος μιας χώρας αυξάνεται όσο πλησιάζει σ’ αυτό το στάδιο. Το αμερικανικό περιοδικό Farm Journal απηχεί τις προκαταλήψεις αυτές. «Οι αναπτυσσόμενες χώρες πρέπει να παράγουν περισσότερο κρέας (...) Αρχίζουν προωθώντας την παραγωγή αυγών και πουλερικών, γιατί αυτή είναι η γρηγορότερη και φθηνότερη πηγή μη φυτικών πρωτεϊνών. Μετά, αν η οικονομία τους το επιτρέπει, ανεβαίνουν την κλίμακα των πρωτεϊνών και φθάνουν στο χοιρινό, στο γάλα, στα βοοειδή ελευθέρας βοσκής και, τελικά, αν μπορούν, στα βοοειδή που τρέφονται με δημητριακά». Προτρέποντας άλλες χώρες να «ανεβούν την κλίμακα», οι Αμερικανοί αγρότες εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους. Πάνω από τα δύο τρίτα των δημητριακών που εξάγουν οι ΗΠΑ προορίζονται για τη διατροφή ζώων.

Tο παράδειγμα της Aιθιοπίας

Πολλές χώρες ακολούθησαν αυτή τη συμβουλή. Eνα από τα χαρακτηριστικότερα και πλέον τραγικά παραδείγματα είναι αυτό της Αιθιοπίας.

Την περίοδο του μεγάλου λιμού του 1984, καθώς χιλιάδες άτομα πέθαιναν καθημερινά από την πείνα, η Αιθιοπία καλλιεργούσε λιναρόσπορο και ελαιοκράμβη, που εξάγονταν ως ζωοτροφές στη Βρετανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Είναι τρομερό το ότι το 80% των παιδιών που υποσιτίζονται ζουν σε χώρες που έχουν πλεόνασμα γεωργικών προϊόντων, το οποίο συχνά αποτελείται από ζωοτροφές. Στις αναπτυσσόμενες χώρες, η παραγωγή δημητριακών για τη διατροφή ζώων έχει τριπλασιαστεί από το 1950 και σήμερα ξεπερνά το 21% της συνολικής παραγωγής δημητριακών. Στο Μεξικό, το ποσοστό της παραγωγής δημητριακών που καταναλώνεται από ζώα αυξήθηκε από το 5% το 1960 στο 45% σήμερα, στην Ταϊλάνδη από το 1% στο 30% σήμερα και στην Αίγυπτο από το 3% στο 31% σήμερα. Συνολικά στον πλανήτη το 36% της παραγωγής δημητριακών προρίζεται για τη διατροφή ζώων.

Τα τελευταία 50 χρόνια, η παγκόσμια παραγωγή κρέατος έχει πενταπλασιαστεί. Eτσι, ενώ ένα δισεκατομμύριο άτομα υποσιτίζονται, στο δυτικό κόσμο οι άνθρωποι πεθαίνουν από ασθένειες, που σχετίζονται με την υπερβολική κατανάλωση λιπαρών κρεάτων (πχ καρδιαγγειακά νοσήματα).

Παρ’ όλ’ αυτά, πολλοί θεωρούν ότι η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων βοδινού και άλλων κρεάτων, που έχουν τραφεί με δημητριακά είναι βασικό δικαίωμα. Το γεγονός ότι για τον υποσιτισμό ενός τμήματος της ανθρωπότητας ευθύνεται η κουλτούρα του κρέατος δεν απασχολεί καθόλου την κοινή γνώμη. Μήπως είναι καιρός να το συζητήσουμε;

Οι αιτίες των λιμών

Κάθε φορά που ακούμε ότι ένας ακόμη λιμός ξέσπασε σε κάποια περιοχή του Τρίτου Κόσμου, η πρώτη αιτία που μας έρχεται στο μυαλό είναι η "ξηρασία".

Στην "ξηρασία" αποδίδουν πολλά μέσα ενημέρωσης και την επικείμενη λιμοκτονία στη νοτιότερη Αφρική, ενώ στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) οι ΗΠΑ πρότειναν, ως μόνη σωτηρία για τους φτωχούς επί της γης, την εξάπλωση των καλλιεργειών μεταλλαγμένων τροφίμων, ανθεκτικών (μεταξύ άλλων και) στην ξηρασία.

Το πρώτο συμπέρασμα επομένως είναι ότι οι λιμοί δεν οφείλονται στις ξηρασίες, αλλά (όπως περιμέναμε) στη φτώχεια. Ούτε οι κυβερνήσεις, ούτε βέβαια οι αγρότες των φτωχών χωρών διαθέτουν τα κεφάλαια να ξεπεράσουν μιά φυσική καταστροφή, αγοράζοντας τρόφιμα και βρίσκοντας τα μέσα να τα μεταφέρουν εκεί όπου υπάρχει ανάγκη.

Ούτε άλλωστε λείπουν τα τρόφιμα ή οι εκτάσεις για καλλιέργεια. Πρόσφατη είναι η εμπειρία στη χώρα μας από τις χωματερές τροφίμων, ενώ είναι γνωστό ότι οι (απέραντες) εκτάσεις που αποδίδονται στην κτηνοτροφία αποδίδουν το ένα δέκατο των πρωτεϊνών που παράγουν εκτάσεις φυτεμένες με φυτικά τρόφιμα.

Από που θα βρεθούν όμως τα απαραίτητα κεφάλαια; Αναγκαστικά από τις εξαγωγές των γεωργικών προϊόντων που ζητά ο πλούσιος Βορράς, όπως τσάι, κακάο, καφέ, βαμβάκι, ζάχαρη, κτηνοτροφές, τροπικά φρούτα, καπνό, ναρκωτικά, δηλαδή αγαθά με μικρή ή αρνητική συμβολή στη διατροφή ενός πληθυσμού.

Για να είναι αποδοτική οικονομικά μια τέτοια καλλιέργεια πρέπει να γίνεται με τη μέθοδο της φυτείας, δηλαδή της απέραντης μονοκαλλιέργειας, με ιδιοκτήτη συνήθως δυτικοευρωπαίο ή κάποια εταιρεία. Εκεί λοιπόν που κάποτε αραιοί πληθυσμοί γεωργών και κτηνοτρόφων ζούσαν σε αυτάρκεια με ότι παράγει η γη, τώρα ακτήμονες εργάτες δουλεύουν στις φυτείες για (ελάχιστα) χρήματα, με τα οποία αγοράζουν την τροφή τους που έρχεται από μακρυά, ακόμη και από τον αναπτυγμένο Βορρά (αλεύρι, ρύζι και φτηνά προιόντα της βιομηχανίας τροφίμων όπως μαργαρίνη, γάλα σκόνη, γαριδάκια, ζαχαρωτά κλπ).

Οσο υπάρχει δουλειά (και επομένως λεφτά για αγορά τροφής), ο πληθυσμός πολλαπλασιάζεται ανεξέλεγκτα. Οταν έρθει η κρίση, λόγω της μείωσης των εξαγωγών ή κάποιας φυσικής καταστροφής, οι άνθρωποι πεθαίνουν κατά εκατομμύρια, μια και τα όποια μικρά χωράφια τους έχουν τυχόν απομείνει δεν επαρκούν για να θρέψουν όλο τον πληθυσμό (χωράφια τα οποία από την υπερεκμετάλλευση έχουν άλλωστε μείνει γυμνά και άγονα).

Αυτό το φαύλο μοντέλο "ανάπτυξης" επιβλήθηκε φυσικά δια της βίας, σε εποχές που στα ιστορικά βιβλία περιγράφονται ως "εκπολιτισμός" των ιθαγενών στην Αφρική, την Αμερική και την Αυστραλία. Περιελάμβανε κατάσχεση της γης, σφαγές και κλοπές κοπαδιών, κεφαλικό φόρο σε χρήμα, υποχρεωτικό εκχρηματισμό των ανταλλαγών, στρατόπεδα εργασίας, ακόμη και θρησκευτική προπαγάνδα για τα καλά της (έμμισθης) εργασίας.

Ποτέ όμως δεν τους επετράπηκε μια αυτοδύναμη ανάπτυξη δυτικού τύπου, πέρα από το μοντέλο: μας πουλάτε φτηνά γεωργικά προϊόντα και πρώτες ύλες και αγοράζετε από εμάς ακριβά βιομηχανικά αγαθά. ΄Ετσι στάθηκε αδύνατη η ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών πλούτου, πέρα από τις μονοκαλλιέργειες, καθώς ακόμη και τα πλούσια ορυκτά κοιτάσματα αρπάχτηκαν από πολυεθνικές εταιρείες (οι οποίες και σήμερα δεν διστάζουν να εξοπλίσουν και να χρηματοδοτήσουν μια ομάδα αντικυβερνητικών μισθοφόρων, αν η κυβέρνηση δείξει "σοσιαλιστικές" διαθέσεις).

Τελευταίο παράδειγμα αυτής της στάσης, ο βομβαρδισμός ενός εργοστασίου φαρμάκων στο Σουδάν από τις ΗΠΑ, σε συνδυασμό με τη σθεναρή υπεράσπιση του δικαιώματος της πατέντας από τις μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες, τακτική που εμποδίζει τις φτωχές χώρες να παράγουν μόνες τους φτηνά τα φάρμακα που τόσο χρειάζονται.

Στο κλίμα αυτό, οι αφρικανοί ηγέτες ζήτησαν, στη Σύνοδο Κορυφής, να απελευθερωθούν οι αγορές για να ανταγωνιστούν οι καλλιεργητές των φτωχών χωρών τις επιδοτούμενες καλλιέργειες των πλουσίων. Ζητούν δηλαδή απλά να τηρηθεί ο διεθνής παραγωγικός καταμερισμός που η ίδια η Δύση επέβαλε. Μερικοί τολμηροί, όπως ο Μουγκάμπε στη Ζιμπάμπουε, τόλμησαν να μιλήσουν και για αναδασμό της γης, ρισκάροντας μιά διεθνή καταδίκη.

Δεν θα εισακουστούν στο παραμικρό, όσο δεν έχουν κάτι για να απειλήσουν. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι από τη Σύνοδο Κορυφής του FAO οι περισσότερες πλούσιες χώρες απουσίασαν.

Ετσι, η Ευρώπη θα συνεχίσει να επιδοτεί τα τρόφιμά της τα γεμάτα χημικά, ενώ οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν την προσπάθεια γιά μονοπώληση της τεχνογνωσίας των μονοκαλλιεργειών, μέσω (και) των μεταλλαγμένων. Όσο για τις εκατοντάδες τα εκατομμύρια των απελπισμένων ανθρώπων αυτού του κόσμου, ήδη αρχίσαμε να χτίζουμε τα τείχη που θα τους κρατήσουν απέξω.

Εν τούτοις, πολλές περιβαλλοντικές και αναπτυξιακές οργανώσεις πιστεύουν ότι υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις, και καταγγέλλουν ότι ο μονόπλευρος νεο-φιλελευθερισμός αλλά και ο αυταρχισμός των αναπτυγμένων χωρών, δημιουργούν ένα ασταθές διεθνές σύστημα που δεν μπορεί να διαρκέσει. Προτείνουν να ενισχυθούν οι φτωχές χώρες ώστε να αναπτύξουν πολλές διαφορετικές οικονομικές δραστηριότητες, αντί για την αποκλειστική ενασχόληση με τις εξαγωγές πρώτων υλών, και παράλληλα να τους επιτραπεί κάποιος βαθμός ελέγχου της εθνικής τους οικονομίας, αντί να υποχρεώνονται να ανοίξουν διάπλατα τις πόρτες τους στο συντριπτικό διεθνές εμπόριο.

Ας σημειώσουμε επίσης ότι σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες ο καταναλωτής έχει σήμερα τη δυνατότητα να αγοράσει προϊόντα "δίκαιου εμπορίου", που προέρχονται είτε κατευθείαν από τον παραγωγό, είτε από κάποια εταιρεία που έχει αναλάβει την υποχρέωση να αμοίβει ικανοποιητικά τους εργάτες της. Στην Ελλάδα δεν βρίσκουμε ακόμη τέτοιες επιλογές, όμως πρέπει να θυμόμαστε πως η καταναλωτική μας συμπεριφορά επηρεάζει τις ζωές πολλών ανθρώπων. Ο καθένας μπορεί να τηρεί κάποιες απλές αρχές, όπως να καταναλώνει λιγότερο κρέας ή να μην αγοράζει προιόντα διαβόητων για την απανθρωπιά τους πολυεθνικών όπως Νεστλέ, Μοσάντο (μεταλλαγμένα), Σελλ (πετρελαιοειδή) κλπ.

Ακόμη θα πρέπει να θυμηθούμε ότι η Ελλάδα, χώρα σχετικά πλούσια, και κατεξοχήν αποδέκτης οικονομικών ενισχύσεων, δεν φημίζεται για τη βοήθεια που προσφέρει σε φτωχές χώρες. Τέλος, κάποτε πρέπει να γίνει συνείδηση ότι η συνεχιζόμενη επιδότηση των βιομηχανικών μονοκαλλιεργειών στην Ελλάδα δεν οδηγεί πουθενά, και ότι η χώρα μας πρέπει να στραφεί προς τις ποιοτικές καλλιέργειες (επώνυμα προϊόντα) και τη βιολογική γεωργία μάλλον, παρά να επιδιώκει να ανταγωνιστεί, υπό την κάλυψη των ενισχύσεων της Ε.Ε., χώρες με πολύ μεγαλύτερες πεδινές εκτάσεις, πολύ φθηνότερα εργατικά χέρια, και που έχουν πολύ περισσότερο ανάγκη αυτό το εισόδημα.

Τα παιδιά της Αφρικής, και ειδικότερα του Νίγηρα, αντιμετωπίζουν το φάσμα του θανάτου από έλλειψη τροφής

Η κυβέρνηση του Νίγηρα, χαρακτήριζε «ανόητο» το αίτημα διανομής δωρεάν τροφίμων. Ο ΟΗΕ και η οργάνωση World Vision προειδοποίησαν ότι τουλάχιστον 800.000 παιδιά και τουλάχιστον 3,6 εκατομμύρια κάτοικοι συνολικά κινδυνεύουν να πεθάνουν από υποσιτισμό. Ηδη, 150.000 παιδιά εμφανίζουν συμπτώματα βαρύτατου υποσιτισμού και κινδυνεύουν να πεθάνουν.

Οι κυβερνήσεις του Νίγηρα - πρώην γαλλικής αποικίας - επί χρόνια εφάρμοσαν απαρέγκλιτα τις επιταγές και τις υπαγορεύσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας, νεοαποικιακής κατεύθυνσης.

Η επιδρομή ακρίδων υπήρξε ο κρίσιμος παράγοντας, καταστρέφοντας το 15% των σπαρτών και το 40% των ζωοτροφών. «Δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου τρόφιμα διαθέσιμα ούτε καν για να αγοραστούν... όταν θα έρθει η περίοδος των βροχών πολλά χωριά θα αποκλειστούν... υπάρχουν κοινότητες που βρίσκονται σε επείγουσα, απελπιστική ανάγκη για τρόφιμα», δηλώνει ο διευθυντής του προγράμματος της World Vision για το Νίγηρα.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος του Νίγηρα δήλωνε τον περασμένο μήνα ότι οι ζωοτροφές που είναι αποθηκευμένες σε κρατικές αποθήκες «δε θα χαριστούν», χαρακτηρίζοντας το σχετικό αίτημα των διαδηλωτών «ηλίθιο και παράλογο». Και, επίσης τον περασμένο μήνα, ο ΟΗΕ ανακοίνωνε ότι «δεν έλαβε ούτε ένα δολάριο» από την υπεσχημένη χρηματοδότηση για την επισιτιστική βοήθεια στο Νίγηρα.

Το φάσμα του δολοφονικού λιμού ήταν ήδη ορατό. Πλέον, πλησιάζει εφιαλτικά κοντά.

Το Γραφείο του ΟΗΕ για το Συντονισμό της Ανθρωπιστικής Βοήθειας καλεί για την άμεση παροχή 16,2 εκατ. δολαρίων για την αγορά τροφής, η οποία θα παρασχεθεί στους αγρότες, στους κτηνοτρόφους και τις οικογένειες που έχουν πληγεί περισσότερο από την κρίση. Τα δυτικά ΜΜΕ σιωπούν - εν μέσω των αυτοσυγχαρητήριων κειμένων περί της «βοήθειας» στην Αφρική.

Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) του ΟΗΕ κάνει λόγο για άμεσο κίνδυνο που απειλεί 2,5 εκατ. ανθρώπους - σχεδόν το 30% του πληθυσμού της χώρας! - περιλαμβανομένων 800.000 παιδιών.

«Δεκάδες χρόνια οικονομικής κρίσης και κατάπτωσης μείωσαν τις δυνατότητες των ανθρώπων να αντιμετωπίζουν τέτοια σοκ», σημειώνει ο Ανρί Ζοσεράντ του FAO.

Φυσικά, και η κρίση δεν προέκυψε «μαγικά», και ούτε αποκλειστική της αιτία είναι η επιδρομή των ακρίδων: Αυτή ήταν η σκανδάλη που πυροδότησε τη σημερινή κρίση

Ο εφιάλτης της λιμοκτονίας

Δραματική χρονιά και το 2008 για το ένα τέταρτο του πληθυσμού του κεντροαφρικανικού Νίγηρα. Ο συνδυασμός της επιδρομής εκατομμυρίων ακρίδων, της ξηρασίας αλλά και της ανικανότητας της κυβέρνησης του Προέδρου του Νίγηρα, έφερε στα τέλη Ιούλη 3.600.000 απ' τους 12.000.000 κατοίκους του Νίγηρα αντιμέτωπους με την πείνα και το θάνατο.

Εκατοντάδες παιδάκια σαν και τον μικρούλη της φωτογραφίας έχασαν την ύστατη μάχη για τη ζωή. Και ας προειδοποιούσαν επί μήνες τα Ηνωμένα Εθνη τη διεθνή κοινότητα για τον επερχόμενο κίνδυνο.

Κανείς!

Ούτε οι πλούσιες χώρες, ούτε καν ο Πρόεδρος του Νίγηρα δεν έδωσαν σημασία. Ο τελευταίος μάλιστα προκάλεσε τις οργανώσεις αρωγής λέγοντας πως στη χώρα του κανείς δεν πεινάει, και πως οι διεθνείς εκκλήσεις για τρόφιμα στους λιμοκτονούντες συμπολίτες του είχαν πολιτικές σκοπιμότητες!

Οι πολιτικές ΔΝΤ και ΕΕ οδήγησαν στη λιμοκτονία στο Νίγηρα

Συνεχίζονται οι πρώτες διανομές ανθρωπιστικής βοήθειας από το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων του ΟΗΕ σε χιλιάδες λιμοκτονούντες κατοίκους του δυτικο-κεντροαφρικανικού Νίγηρα, αλλά το φάσμα της πείνας δύσκολα θα εγκαταλείψει αυτή την πρώην γαλλική αποικία... Κύρια, γιατί ο Νίγηρας (όπως και άλλες χώρες της περιοχής, όπως η Μπουρκίνα Φάσο και η Μαυριτανία που σύμφωνα με πρόσφατες ανακοινώσεις του ΟΗΕ αντιμετωπίζουν άμεσα τον εφιάλτη της λιμοκτονίας...) είναι δέσμιες των αντιλαϊκών «διαρθρωτικών» οικονομικών πολιτικών που προωθούν όργανα του μεγάλου κεφαλαίου, όπως το «Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η ΕΕ», αναφέρει ρεπορτάζ της βρετανικής εφημερίδας Ιντεπέντεντ που σημειώνει πως τα οικονομικά προγράμματα που προωθούσαν στο Νίγηρα (τρίτη στον κόσμο στις εξαγωγές ουρανίου!) «συνέβαλαν (μεταξύ άλλων...) στην υψηλή αύξηση στις τιμές των δημητριακών».

Ρόλο στο εντεινόμενο δράμα της πείνας στο Νίγηρα έπαιξαν, κατά το ίδιο δημοσίευμα, και οι πολύμηνες υποχωρήσεις της κυβέρνησης στις πιέσεις των ντόπιων αγροτών που αντιδρούσαν στην εισαγωγή δωρεάν ανθρωπιστικής βοήθειας, θεωρώντας πως μία τέτοια εξέλιξη θα έριχνε στο ναδίρ τις τιμές των προϊόντων τους.

Μέσα σ' όλα αυτά (πέρα απ' τον παράγοντα των καταστροφών που επέφερε ο συνδυασμός ξηρασίας και επιδρομών ακρίδων στις καλλιεργήσιμες εκτάσεις του Νίγηρα) δε θα πρέπει να ξεχνά κανείς την υποκρισία και την αναλγησία της «διεθνούς κοινότητας» και της κυβέρνησης του (δήθεν «αρωγού» της Αφρικής ως προεδρεύοντα του G-8) Βρετανού πρωθυπουργού Τόνι Μπλερ, που παρά τις έγκαιρες και συνεχείς εκκλήσεις οργανώσεων του ΟΗΕ για τη συγκέντρωση 30 εκατομμυρίων δολαρίων στους δεινοπαθούντες κατοίκους του Νίγηρα, συγκεντρώθηκε (έως και πριν μερικές βδομάδες) μόλις το 1/3.

Χρειάζονται άμεση βοήθεια οι φτωχές οικονομίες

Με την ευκαιρία της επικείμενης συνόδου κορυφής, στο Πίτσμπουργκ, ΗΠΑ, των κρατών της G20, εκ μέρους της Παγκόσμιας Τράπεζας ανακοινώθηκε στην Ουάσινγκτον, στο τέλος του τρέχοντος επταημέρου ότι, προκειμένου να βοηθηθούν οι φτωχές οικονομίες στον πλανήτη χρειάζονται άμεσα όχι λιγότερα των 11,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Αν παρόμοιο ποσό ήταν διαθέσιμο (τα εκατοντάδες δισεκατομμύρια τα χαλάνε αλλού τα λαμόγια και δεν μπορούν να διαθέσουν 11,6 δισεκατομμύρια δολάρια στους εξαθλιωμένους ανθρώπους) τότε στις πολλές φτωχές χώρες στον πλανήτη μας θα προχωρούσαν, άμεσα, τα έργα για την Παιδεία, την Υγεία και την κοινωνική περίθαλψη, αλλά και τις υποδομές τους.

Η Παγκόσμια Τράπεζα εξέδωσε μάλιστα Τόμο, ειδικώς αφιερωμένο στην τύχη των φτωχών στον πλανήτη μας εν μέσω της πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης κι ύφεσης. Επισήμανε σ' αυτόν ότι εάν δεν συγκεντρωθεί ένα σημαντικό, έστω, ποσό, ένα τμήμα του προαναφερθέντος, «τότε οι έως σήμερα επιτευχθείσες πρόοδοι σε φτωχές περιοχές του πλανήτη μας, που κερδήθηκαν με τόσο κόπο, θα εξανεμιστούν απλά».

Επισημάνθηκε ότι οι πολύ φτωχοί δεν αντιπροσωπεύονται στην ομάδα G20 --συνενώνει τα Οκτώ πλουσιότερα κράτη του κόσμου (ΗΠΑ, Ρωσία, Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Ιαπωνία και Καναδάς) με τις 12 «αναδυόμενες οικονομίες» (Βραζιλία, Μεξικό, Αργεντινή, Νότια Κορέα, Σιγκαπούρη, Ινδονησία, Ινδία,, Κίνα, Αυστραλία, Σαουδική Αραβία, Ισπανία, Νότια Αφρική).

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, 89 εκατομμύρια πολίτες στον κόσμο ζουν με 1,25 δολάριο ΗΠΑ ημερησίως. Φυσικά, με την παρούσα κρίση κάθε άλλο παρά βελτιώθηκε η καθημερινότητά τους.

Η G20, την άνοιξη στη βρετανική πρωτεύουσα, «έταξε» στους πολύ φτωχούς 50 δισεκατομμύρια δολάρια. Άλλα 20 δισεκατομμύρια δολάρια «τάχθηκαν» από τους Οκτώ στην πλέον πρόσφατή σύνοδό τους, στη Λ' Ακουϊλα (Ιταλία), ειδικά για τον κρίσιμο αγροτικό τομέα.

Η Παγκόσμια Τράπεζα τόνισε με μία πρόσφατη ανακοίνωση της ότι, «τα υπεσχημένα πρέπει να τηρούνται».

Πολλά τα παραδείγματα

Όμως, δε θα πρέπει κανένας να νομίσει ότι το φτωχό βιοτικό επίπεδο που διαιωνίζεται ελλείψει των απαραίτητων κρατικών κεφαλαίων, αφορά μόνον «τους αναπτυσσόμενους» της ομάδας G20 αλλά και του πλανήτη.

Παραδείγματος χάρη, στην ανεπτυγμένη Βρετανία, πολλά παιδιά ζουν εν έτει 2009 σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας, ούτως ώστε η ζωή τους παραπέμπει σ εκείνη «της εποχής του Ντίκενς», όπως δήλωσε εύγλωττα η Βρετανή δασκάλα Λέσλι Γουόρντ, πρόεδρος της Ένωσης Δασκάλων και Επιμελητών (ATL).

Αλλά και στη Μαύρη Ήπειρο, περισσότερα από ένα εκατομμύριο παιδιά πεθαίνουν --κάθε χρόνο-- από ασθένειες, που προκαλούνται βασικά από την πνευμονία κι εύκολα θα προλαμβάνονταν με εμβόλια, σύμφωνα με μελέτη της ιατρικής επιθεώρησης . Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι 1,2 εκατομμύριο παιδιά κάτω των πέντε, πεθαίνουν ετησίως από τον στρεπτόκοκκο και τον αιμόφιλο της γρίπης.

Για αμφότερες, υπάρχουν αποτελεσματικά εμβόλια, αλλά η χρήση του εμβολίου για τον αιμόφιλο της γρίπης --ελλείψει κονδυλίων-- μόλις τελευταία προωθείται προς τις φτωχές χώρες. Επιπλέον, επιστήμονες λένε ότι ο εμβολιασμός για τον πνευμονιόκοκκο --από έλλειψη κρατικού χρήματος πάλι-- δεν περιλαμβάνεται στα εθνικά προγράμματα εμβολιασμών σε ικανό αριθμό αναπτυσσόμενων κρατών.

Οι δέκα σοβαρότερες ανθρωπιστικές κρίσεις του 2008

Για ενδέκατη συνεχή χρονιά, η Μη Κυβερνητική Οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα ανακοίνωσε τις δέκα σοβαρότερες ανθρωπιστικές κρίσεις που έλαβαν χώρα το 2008. Μαζικές εκτοπίσεις άμαχων πληθυσμών, βία, πείνα, αρρώστιες, παντελής έλλειψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης... είναι ορισμένα μόνο από τα χαρακτηριστικά τους.

Σομαλία: Η ανθρωπιστική καταστροφή χειροτερεύει

Ενώ ήδη παλεύουν να επιβιώσουν με ελάχιστή ή και μηδαμινή πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, οι Σομαλοί βιώνουν τα χειρότερα κρούσματα βίας της τελευταίας δεκαετίας, με ανθρώπους στα κεντρικά και νότια τμήματα της χώρας να ζουν κάτω από άθλιες συνθήκες.

Το ιατροφαρμακευτικό σύστημα της χώρας έχει καταρρεύσει και η Σομαλία διαθέτει κάποιους από τους χειρότερους δείκτες υγείας στον κόσμο: μία στις δέκα γυναίκες πεθαίνει κατά τη γέννα και πάνω από ένα στα πέντε παιδιά χάνουν τη ζωή τους πριν φτάσουν την ηλικία των πέντε ετών.

Ο παιδικός υποσιτισμός επιδεινώθηκε εξαιτίας του πολέμου.

Η ραγδαία άνοδος των τιμών βασικών ειδών διατροφής και η παρατεταμένη ξηρασία που έπληξε τη χώρα, έκαναν την κατάσταση ακόμα πιο τραγική.


Μιανμάρ: Διεθνής αδιαφορία

Στις 2 Μαΐου του 2008, ο κυκλώνας Ναργκίς επανέφερε τη Μιανμάρ στο προσκήνιο, αφού κατέστρεψε το δέλτα του ποταμού Irrawaddy και άφησε πίσω του περίπου 130.000 αγνοούμενους ή νεκρούς.

Η καταστροφή αποτέλεσε το τελειωτικό χτύπημα για έναν λαό ξεχασμένο από τον έξω κόσμο, που ζει σε στρατιωτικό καθεστώς από το 1962.

Χρόνιες και άμεσες ιατρικές ανάγκες παρέμειναν ακάλυπτες –κατάσταση που επιδεινώθηκε από την παντελή έλλειψη επενδύσεων τόσο από την κυβέρνηση όσο και από τη διεθνή κοινότητα.

Οι δαπάνες για τη δημόσια υγεία έφταναν τα 0.70 δολάρια ανά άτομο το 2007, μόλις το 0,7% του ΑΕΠ της χώρας.

Το επίπεδο της διεθνούς ανθρωπιστικής βοήθειας ανερχόταν στα 3 δολάρια το άτομο, το χαμηλότερο επίπεδο παγκοσμίως.

Η επιλεκτική αδιαφορία στις ανάγκες της χώρας, ειδικά στις περιοχές όπου το HIV/AIDS, η φυματίωση και η ελονοσία θερίζουν χιλιάδες ανθρώπινες ζωές ετησίως, είναι πρωτοφανής.

Ζιμπάμπουε: Βία και οικονομική κατάρρευση

Οι πρώτοι μήνες του 2008 αποτέλεσαν περίοδο περαιτέρω οικονομικής κατάρρευσης και πολιτικής βίας στη Ζιμπάμπουε.

Ενώ η χώρα βρίσκεται σε κρίση επί χρόνια, η κατάσταση χειροτέρευσε.

Ο πληθωρισμός πλέον ανέρχεται στο 231.000.000%, ενώ σημειώνονται ελλείψεις σε βασικά είδη διατροφής, καταπίεση στους οπαδούς της αντιπολίτευσης και περιορισμοί στην πρόσβαση των ανθρωπιστικών οργανώσεων μετά τις εκλογές του Ιουνίου.








Λ. Δ. Κονγκό: Πολίτες παγιδευμένοι στον πόλεμο

Με την επανεκκίνηση των εχθροπραξιών τον Σεπτέμβριο του 2007 στο Βόρειο Κίβου, μαζικές εκτοπίσεις πληθυσμών έχουν λάβει χώρα στην περιοχή.

Η συμφωνία κατάπαυσης πυρός που υπογράφτηκε τον Ιανουάριο του 2008 δεν τηρήθηκε και, στο τέλος Αυγούστου, μεγάλης κλίμακας συγκρούσεις ξέσπασαν εκ νέου στην περιοχή μεταξύ ανταρτών και του στρατού της Λ. Δ. του Κονγκό, παρά την παρουσία στη χώρα της μεγαλύτερης ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ, MONUC.








Αιθιοπία: Άμεση ανάγκη παροχής βοήθειας στις σομαλικές περιοχές της χώρας

Η κλιμακούμενη βία και οι ιδιαίτερα σκληρές κλιματικές συνθήκες μετατρέπουν την καθημερινότητα σε διαρκή αγώνα επιβίωσης για τους πληθυσμούς των σομαλικών περιοχών της Αιθιοπίας.

Ανάμεσα σε ομάδες επαναστατών που κινούνται στη περιοχή και τις κυβερνητικές δυνάμεις που μάχονται τους επαναστάτες, ο μεγάλος αυτός νομαδικός πληθυσμός απομονώνεται ολοένα και περισσότερο από την κάλυψη των βασικών του αναγκών και την ανθρωπιστική βοήθεια.








Πακιστάν: Θάνατοι και διωγμοί πολιτών, καθώς η διαμάχη εντείνεται στο Βορειοδυτικό Πακιστάν

Οι συγκρούσεις μεταξύ κυβερνητικών δυνάμεων και αντικυβερνητικών ομάδων στη Βορειοδυτική Συνοριακή Επαρχία και τις Ομοσπονδιακά Διοικούμενες Φυλετικές Περιοχές του Πακιστάν έχουν ενταθεί κατά τη διάρκεια του 2008.

Οι αεροπορικές επιδρομές από τις ΗΠΑ έχουν αυξήσει την ανασφάλεια.

Τον Αύγουστο, χιλιάδες Πακιστανοί εκτοπίστηκαν στο εσωτερικό της χώρας.

Την ίδια περίοδο, ο πακιστανικός στρατός ξεκίνησε απελάσεις Αφγανών προσφύγων.





Σουδάν: Βία χωρίς τέλος

Το Σουδάν υποφέρει από δύο ανθρωπιστικές κρίσεις – την κατάσταση στο Νταρφούρ και τις συνέπειες του δεκαετούς εμφύλιου πολέμου στο Νότο.

Το 2008, το Νταρφούρ παρέμεινε η περιοχή που χρειάστηκε την αποστολή της μεγαλύτερης ανθρωπιστικής βοήθειας στον κόσμο. Πάνω από 80 οργανώσεις και 15.000 εθελοντές βοήθησαν το 1/3 του πληθυσμού που έχει εκτοπιστεί λόγω των συγκρούσεων.

Ωστόσο, παρά τις διεθνείς προσπάθειες, χιλιάδες άνθρωποι παραμένουν χωρίς ελπίδα.






Ιράκ: Άμεση ανάγκη βοήθειας

Στο Ιράκ, 4 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί από τον πόλεμο και οι μισοί από αυτούς είναι παγιδευμένοι στο εσωτερικό της χώρας, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.

Κάποια βελτίωση έχει σημειωθεί τους τελευταίους 18 μήνες, καθώς τα επίπεδα βίας έχουν μειωθεί.

Παρόλα αυτά, η κατάσταση στο Ιράκ είναι αβέβαιη και πολλοί άνθρωποι ζουν ακόμα υπό την απειλή της βίας.








Παιδικός Υποσιτισμός

Λιγότερο ορατή, περισσότερο θανατηφόρα και επίμονη είναι η ανθρωπιστική κρίση του παιδικού υποσιτισμού.

Ενώ η μάχη κατά της πείνας αφορά στην πρόσβαση στη τροφή σε επαρκή ποσότητα, η μάχη κατά του υποσιτισμού εξαρτάται και από την εξασφάλιση τροφής με επαρκή διατροφική αξία.

Για τα μικρά, υποσιτισμένα παιδιά, τρόφιμα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία είναι απαραίτητα για την επιβίωση και την ανάπτυξή τους.








HIV/AIDS – Φυματίωση

Κάθε χρόνο, η φυματίωση προκαλεί το θάνατο 1,7 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Η φυματίωση είναι πιο διαδεδομένη σε χώρες με υψηλά ποσοστά AIDS, ιδιαίτερα στη νότια Αφρική και αποτελεί ένα από τα κύρια αίτια θανάτου ασθενών με HIV/AIDS.

Η φυματίωση είναι 50 φορές πιθανότερο να εκδηλωθεί σε ασθενείς με ΑIDS.